Menu
Zoeken

Asielzoeker

U wilt asiel aanvragen in Nederland. Als u een asielaanvraag indient, vraagt u de Nederlandse overheid officieel om een verblijfsvergunning. Deze verblijfsvergunning hebt u nodig om in Nederland te mogen wonen.

​Eerst moet u zich aanmelden als asielzoeker in het aanmeldcentrum in Ter Apel. Ter Apel is een dorp in het noordoosten van Nederland. Daar ondertekent u meestal ook uw asielaanvraag. Ook hoort u wanneer en waar uw asielprocedure start. In die procedure beoordeelt de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) of u een verblijfsvergunning krijgt.

Komt u met het vliegtuig aan in Nederland? U meldt zich bij de Koninklijke Marechaussee (KMar). Uw gegevens worden geregistreerd. En u wordt naar het aanmeldcentrum Schiphol vlakbij Amsterdam gebracht. Daar ondertekent u meestal ook uw asielaanvraag. En hoort u wanneer en waar uw asielprocedure start.

Wanneer kunt u een asielvergunning krijgen? En hoe ziet de asielprocedure eruit?

Voorwaarden

U kunt een verblijfsvergunning krijgen als u aan één van de volgende voorwaarden voldoet:

  • U hebt gegronde redenen om in uw land van herkomst te vrezen voor vervolging vanwege uw ras, godsdienst, nationaliteit, politieke overtuiging of omdat u behoort tot een bepaalde sociale groep. 
  • U hebt gegronde redenen om te vrezen voor doodstraf of executie, marteling of een andere onmenselijke of vernederende behandeling in uw land van herkomst.
  • U hebt gegronde redenen om te vrezen dat u slachtoffer wordt van willekeurig geweld door een gewapend conflict in uw land van herkomst.
  • Uw echtgenoot/echtgenote, partner, vader, moeder of minderjarig kind heeft kort geleden een verblijfsvergunning asiel in Nederland gekregen.

Kosten van de aanvraag

Het indienen van een aanvraag voor een tijdelijke verblijfsvergunning asiel is gratis. 


Stappen in het aanvraagproces

1. Aanmelding en registratie

​Als u al aan de Nederlandse grens in een lucht- of zeehaven asiel hebt aangevraagd dan is het mogelijk dat u Nederland officieel niet in mag. Dan geldt voor u een andere asielprocedure: grensprocedure. 

U meldt zich in persoon aan bij het aanmeldcentrum in Ter Apel. Medewerkers van de IND registreren uw persoonlijke gegevens. U vult een vragenformulier op papier of op de computer in. Personeel van de AVIM doorzoekt uw kleding en bagage en stelt uw identiteit vast. Foto's en vingerafdrukken worden van u afgenomen. Ook kunnen medewerkers van AVIM vragen aan u stellen over uw reisroute, eerdere asielaanvragen en familieleden. Tijdens de aanmeldprocedure ondertekent u uw asielaanvraag. Er wordt een Vreemdelingen Identiteitsbewijs type W voor u aangevraagd.

AVIM onderzoekt of u originele documenten over uw identiteit, reisroute of asielverhaal bij zich hebt. Deskundigen van de Koninklijke Marechaussee onderzoeken belangrijke documenten op echtheid.

2. Tuberculose onderzoek

​Om te onderzoeken of u tuberculose (tbc) hebt, maakt medisch personeel een foto van uw longen. Als u tbc hebt, dan krijgt een medische behandeling met medicijnen. Uw asielprocedure start dan na behandeling van de ziekte. Asielzoekers uit bepaalde landen krijgen geen tbc-onderzoek.

Na uw aanmelding krijgt u onderdak, maaltijden en medische zorg.

3. Aanmeldgehoor

In het aanmeldgehoor stelt de IND onder andere vragen over uw identiteit, herkomst, gezin/familie, opleiding, werkzaamheden, levensloop, leefomgeving, documenten/bescheiden en reis. In een aanmeldgehoor krijgt u geen vragen over de reden van uw vlucht naar Nederland. Als u door de UNHCR erkend bent als vluchteling moet u dit zo snel mogelijk bij de IND aangeven. En u moet hiervan documenten overleggen. De IND gebruikt deze informatie bij de beoordeling van uw asielaanvraag.

De IND vraagt u ook een toestemmingsverklaring te ondertekenen als u ouder bent dan 15 jaar. U bent niet verplicht tot ondertekenen. Als u niet ondertekent heeft dit géén gevolgen voor de behandeling van uw asielaanvraag.

Hebt u de toestemmingsverklaring ondertekend? Dan mag de IND uw bijzondere persoonsgegevens direct doorgeven aan de gemeente. En ook die van uw gezinsleden die u later nareizen. De gemeente heeft deze gegevens nodig om uw familienaam te kunnen vaststellen. En om te controleren of uw huwelijk ook in Nederland geldig is als u gehuwd bent. Uw toestemming zorgt voor een snellere inschrijving in de Basisregistratie Personen (BRP). Na uw inschrijving krijgt u een burgerservicenummer (BSN).

Alleenstaande, minderjarige vreemdelingen (AMV'ers) zijn asielzoekers jonger dan 18 zonder ouders/verzorgers in Nederland. AMV'ers jonger dan 12 jaar krijgen geen aanmeldgehoor.

Komt u uit een veilig land van herkomst of hebt u al internationale bescherming in een ander land van de Europese Unie? Dan geldt voor u een andere asielprocedure: vereenvoudigde asielprocedure. U hebt hierover al een informatiefolder gekregen.

Uit onderzoek van uw gegevens, documenten en vingerafdrukken kan blijken dat een ander land verantwoordelijk is voor uw asielaanvraag. Bijvoorbeeld omdat u in een ander land al asiel hebt aangevraagd of een visum voor een ander land hebt. Is een ander land dan Nederland mogelijk verantwoordelijk voor uw asielaanvraag? Dan geldt voor u een andere asielprocedure: Dublin-procedure. 

Soms gebeuren stappen 1, 2 of 3 op een andere locatie dan in Ter Apel.

Tijdelijke opvanglocatie
In het aanmeldcentrum wordt gewerkt met een afsprakensysteem. Het doel hiervan is dat de IND de asielprocedure goed kan plannen en kan zorgen dat er op tijd een goede tolk beschikbaar is. Dit afsprakensysteem betekent dat een asielzoeker na de aanmelding en registratie in het aanmeldcentrum soms voor een korte periode op een wachtlijst kan komen, voordat de asielprocedure begint. Gedurende die periode krijgt de asielzoeker onderdak in de tijdelijke opvanglocatie.

4. Opvang

Na uw aanmeldgehoor gaat u naar een andere opvanglocatie van het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA). Dat asielzoekerscentrum is vaak dichtbij het kantoor van de IND waar u verder gaat met uw asielprocedure. Het COA zorgt voor de opvang en begeleiding van asielzoekers in Nederland.

AMV'ers vanaf 15 tot 18 jaar gaan meestal naar een speciale opvanglocatie voor jonge asielzoekers van het COA. Voor AMV'ers jonger dan 15 jaar regelt stichting NIDOS verblijf in het huis van een pleeggezin. NIDOS is de organisatie die voogdij regelt over alleenstaande minderjarige asielzoekers. 

In het asielzoekerscentrum kunt u uitrusten van uw reis naar Nederland. Die periode heet de rust- en voorbereidingstijd (RVT). De IND biedt u tijdens de RVT of erna een onderzoek aan bij twijfel over uw leeftijd. Bij een leeftijdsonderzoek maakt een verpleegkundige röntgenfoto's van uw pols en schouder.

De RVT vervalt of stopt als u:

  • om een criminele reden in de gevangenis zit
  • overlast bezorgt aan anderen in of nabij een aanmeld- of opvangcentrum. In dat geval gaat u meteen naar de algemene asielprocedure (AA).

Tijdens uw verblijf in de opvanglocatie krijgt u een gratis medisch onderzoek. Daarin kijkt een verpleegkundige naar uw lichamelijke en geestelijke gezondheid. Uw gezondheid kan van invloed zijn op uw gesprekken met de IND. U kunt het aangeven als u geen medisch onderzoek wilt. 

Verder krijgt u in de andere opvanglocatie gratis hulp om zich voor te bereiden op de algemene asielprocedure. Medewerkers van de onafhankelijke mensenrechtenorganisatie VluchtelingenWerk (VWN) geven u voorlichting over de asielprocedure. Check VWN's website over de asielprocedure voor meer informatie.

Een advocaat geeft u advies over het vertellen van uw asielverhaal aan de IND. Dat is gratis als u geen advocaat kunt betalen. Dan regelt de Raad voor de Rechtsbijstand (RvR) een advocaat. De IND stuurt een brief met de datum waarop u naar het IND-kantoor moet komen. Dan kunt u uw asielaanvraag verder toelichten.

5. Algemene asielprocedure

Op de dag van uw afspraak met de IND gaat u naar het kantoor van de IND. Meestal regelt het COA uw vervoer naar het IND-kantoor. Daar start de 8-daagse Algemene Asielprocedure (AA).

Dag 1        
U hebt een eerste gehoor. De IND gebruikt een onafhankelijke tolk voor de vertaling. Als u dat wilt, kunt u VWN vragen bij het eerste gehoor te zijn. U krijgt (via uw advocaat) een verslag van het eerste gehoor.

Dag 2         
U hebt in het IND-kantoor een gesprek met uw advocaat. Hierin controleert hij met u of het verslag van eerste gehoor klopt. Uw advocaat geeft fouten en aanvullingen per brief door aan de IND. Hij bereidt u ook voor op uw tweede gesprek met de IND.

Dag 3         
In het kantoor van de IND krijgt u een nader gehoor. Een onafhankelijke tolk vertaalt het gesprek. Als u dat wilt, kunt u VWN vragen bij het nader gehoor te zijn. U krijgt (via uw advocaat) een verslag van het nader gehoor.

Dag 4
U hebt in het IND-kantoor een gesprek met uw advocaat. Hierin controleert hij met u of het verslag van nader gehoor klopt. Uw advocaat geeft fouten en aanvullingen per brief door aan de IND.

Dag 5         
Een IND-medewerker leest uw interviews met de IND. En de brieven van de advocaat daarover. Daarna beslist de IND of u wel of geen vergunning krijgt. Er zijn 3 beslissingen mogelijk:

  1. U krijgt een verblijfsvergunning asiel voor bepaalde tijd. Dat staat in een beschikking die u (via uw advocaat) krijgt. Ook informeert de IND u over uw rechten en plichten. U mag voorlopig in Nederland blijven. Uw advocaat bespreekt dat met u. De verblijfsvergunning is 5 jaar geldig.
  2. De IND heeft meer tijd nodig om een goede beslissing te nemen. U verlaat de AA en gaat naar de Verlengde Asielprocedure (VA). De IND geeft u (via uw advocaat) een folder daarover. Of verwijst naar een internetadres waar u de folder kunt lezen.
  3. U krijgt voorlopig geen verblijfsvergunning asiel. Dat staat in een voornemen dat u (via uw advocaat) krijgt.

Dag 6         
U hebt een gesprek met uw advocaat. Dat gaat over de voorlopige afwijzing van uw asielaanvraag. Uw advocaat kan de IND een zienswijze sturen. In deze brief staat uitgelegd waarom u het niet eens bent met de afwijzing.

Dag 7 en 8 
De IND-medewerker leest uw zienswijze door. Daarna beslist de IND of de voorlopige beslissing moet veranderen. Er zijn weer drie beslissingen mogelijk:

  1. De beslissing verandert. U krijgt toch een verblijfsvergunning asiel voor bepaalde tijd. Dat staat in een beschikking die u via uw advocaat krijgt. Ook informeert de IND u over uw rechten en plichten. U mag voorlopig in Nederland blijven. Uw advocaat bespreekt dat met u. De verblijfsvergunning is vijf jaar geldig.
  2. De IND heeft meer tijd nodig om een goede beslissing te nemen. U verlaat de AA en gaat naar de Verlengde Asielprocedure (VA). Dat staat in een brief. Die krijgt u via uw advocaat. Met de brief krijgt u een brochure over de VA of een internetadres waar u de folder kunt lezen. U krijgt later een beslissing.
  3. De beslissing verandert niet. U krijgt geen verblijfsvergunning asiel. Dat legt de IND uit in een beschikking. U krijgt deze beschikking via uw advocaat. Uw advocaat bespreekt dat met u. In overleg met uw advocaat kunt in beroep gaan bij een Nederlandse rechter. Dat betekent dat u officieel meldt dat u het niets eens bent met de beslissing van de IND. En soms ook dat u vraagt of u tijdens de beroepsprocedure in Nederland mag blijven. 

Verlengen duur AA

Het is mogelijk de duur van de AA (meerdere keren) te verlengen. Dat geldt in bepaalde situaties voor de IND maar ook voor u (via uw advocaat). Bijvoorbeeld:

  • Bij ziekte van een geplande tolk en er geen andere tolk is.
  • Als u onverwacht tijdelijk ziek bent en geen tijdige vervanging mogelijk is of om andere medische redenen.
  • bij verandering van uw identiteit/nationaliteit.
  • Als er na het eerste of nader gehoor wordt getwijfeld aan uw leeftijd.
  • Als u in de AA alsnog documenten overlegt en echtheidsonderzoek nodig is.

6. Na de algemene asielprocedure (AA)

•        U krijgt een verblijfsvergunning asiel

U verhuist naar een andere opvanglocatie van het COA. U mag werken. Afhankelijk van uw situatie mag u ook familieleden laten overkomen. En u hebt recht op woonruimte in een gemeente. Het COA overlegt met u in welke gemeente u wilt wonen. Die gemeente zoekt passende woonruimte voor u. Als dat lukt, verlaat u de opvanglocatie van het COA. Medewerkers van VluchtelingenWerk helpen u met het regelen van belangrijke zaken. Bijvoorbeeld met het vinden van werk of een opleiding.

•        U krijg geen verblijfsvergunning asiel

Het COA brengt u naar een ander asielzoekerscentrum. Daar moet u zelf uw terugkeer naar uw land van herkomst regelen. Hiervoor heeft u 28 dagen de tijd. Daarna heeft u geen recht meer op opvang. Bent u een alleenstaande, minderjarige vreemdeling en krijgt u geen verblijf? Dan hebt u wel recht op opvang zolang u minderjarig bent en uw vertrek nog niet is geregeld. 

Keert u niet op tijd zelf terug dan moet u gedwongen terugkeren. De Dienst Terugkeer en Vertrek (DT&V) helpt u bij het regelen van uw terugkeer. Ook kunt u voor hulp terecht bij de Internationale Organisatie voor Migratie (IOM). De IOM heeft vaak inloopspreekuur op het asielzoekerscentrum.

•        U gaat naar de Verlengde Asielprocedure (VA).

Intrekken van uw asielaanvraag

U kunt uw aanvraag om een verblijfsvergunning altijd intrekken. Hiervoor moet een u een formulier ondertekenen. Daarbij maakt het niet uit in welke fase van de asielprocedure u zit. Uw advocaat kan u hierover meer vertellen. Als u uw aanvraag bij de IND intrekt dan zijn er gevolgen. U mag meestal niet langer in Nederland verblijven. U hebt geen recht meer op opvang. En de overheid kan u een inreisverbod voor 2 jaar opleggen. 

Indienen van een herhaalde asielaanvraag

​Na een afwijzing van uw asielaanvraag kunt u een herhaalde aanvraag (HASA) indienen.

 

Na uw aanvraag

Als u een verblijfsvergunning asiel voor bepaalde tijd krijgt

Met een verblijfsvergunning asiel voor bepaalde tijd mag u in Nederland blijven. Ook mogen uw achtergebleven gezinsleden een verblijfsvergunning in Nederland aanvragen. Dit heet gezinshereniging met houders van een asielvergunning. Daarvoor gelden wel bepaalde voorwaarden. U leest meer informatie over de voorwaarden en de procedure in de brochure over gezinshereniging. U vindt de brochure in meer talen rechts van deze pagina. Check ook VWN's website over gezinshereniging voor meer informatie.

Ook mag u in Nederland gaan werken. U heeft daarvoor geen werkvergunning nodig. Uw advocaat en medewerkers van VluchtelingenWerk Nederland kunnen u meer informatie geven.

Verblijfsvergunning ophalen

Soms krijgt u na ontvangst van uw beschikking al uw verblijfsvergunning. Anders probeert de IND binnen een paar weken de verblijfsvergunning klaar te hebben. U krijgt een brief als u de verblijfsvergunning kunt ophalen bij een IND-loket. Maak online een afspraak om uw verblijfsvergunning op te halen. In de brief staat bij welk loket u de vergunning kunt ophalen. Dat is meestal in de buurt van uw woonplaats. Als u de vergunning ophaalt, levert u uw W-document in. Uw verblijfsvergunning is vijf jaar geldig.

Iedere burger in Nederland vanaf 14 jaar heeft een identificatieplicht. Bij controles door de overheid moet iedereen een identiteitsdocument kunnen tonen. Draag daarom altijd uw verblijfsvergunning bij u.

Rechten en plichten

Inschrijving bij de gemeente

U bent verplicht zich in te schrijven in de Basisregistratie personen (BRP) van de gemeente waar u verblijft. Als u dat nog niet hebt gedaan, moet u dat alsnog doen. Neem dan de inwilligende beschikking mee naar de gemeente waar u verblijft. Breng ook uw persoonlijke documenten van de autoriteiten uit eigen land mee als dat kan. Bijvoorbeeld: geboorteakte, huwelijksakte en identiteitskaart.

Inschrijving in de BRP is belangrijk. Veel organisaties in Nederland kunnen u alleen helpen als u bekend bent in de BRP.

Controleer dat de gemeente uw naam en geboortedatum goed registreert. Dat geldt ook voor de gegevens van uw kinderen. Het moeilijk om die gegevens later te veranderen. 

Als u verhuist, moet u uw adres door de gemeente laten veranderen in de BRP.

Woonruimte

Krijgt u een verblijfsvergunning asiel dan hebt u recht op woonruimte bij een gemeente. Het COA overlegt met u in welke gemeente u wilt wonen. Die gemeente zoekt passende woonruimte voor u. U mag zelf ook woonruimte zoeken. Is geschikte woonruimte gevonden, dan verlaat u de opvanglocatie van het COA. Medewerkers van VluchtelingenWerk kunnen u verder helpen met het regelen van belangrijke zaken. Bijvoorbeeld met het vinden van werk of een opleiding.

Zorgverzekering afsluiten

Het is wettelijk verplicht in Nederland een zorgverzekering te hebben. Daarmee kunt u medische hulp krijgen. In de opvanglocaties van het COA is dat voor u geregeld. U moet zelf een zorgverzekering regelen als u de opvang van het COA verlaat. Met een zorgverzekering kunt u zich inschrijven bij een huisarts of tandarts.    

Inburgering in Nederland

Als u een verblijfsvergunning asiel voor bepaalde tijd heeft, moet u inburgeren. Zo moet u de Nederlandse taal gaan leren. U krijgt een brief van de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) over de inburgeringsplicht.

Werken

Als u uw verblijfsvergunning asiel hebt gekregen, mag u werken in Nederland. Op uw verblijfsvergunning staat de arbeidsmarktaantekening: 'Arbeid vrij toegestaan. TWV niet vereist'. Dit betekent dat u in Nederland mag werken. U hebt geen extra werkvergunning (TWV) nodig.

Tijdens uw asielprocedure mag u de eerste 6 maanden niet werken.  Na 6 maanden mag u 24 van de 52 weken per jaar werken als:

Reizen

U mag naar het buitenland reizen met een verblijfsvergunning, bijvoorbeeld voor vakantie of een zakenreis. U hebt dan ook een geldig paspoort nodig omdat een verblijfsvergunning geen reisdocument is. Hebt u geen paspoort, dan kunt u een vluchtelingenpaspoort aanvragen bij uw gemeente. Het aanvragen van een vluchtelingenpaspoort kost geld. Voor sommige landen hebt u naast een paspoort ook een visum nodig.

Hebt u een verblijfsvergunning asiel en keert u terug naar uw land van herkomst? Daarmee geeft u aan dat u de bescherming van de Nederlandse overheid niet meer nodig hebt. De IND kan uw vergunning intrekken.

Vervolgaanvragen

Vervangen verblijfsvergunning

Is uw verblijfsvergunning beschadigd, kwijt of gestolen? Laat dan uw verblijfsvergunning vervangen.

Verlengen verblijfsvergunning

Verloopt uw verblijfsvergunning binnenkort? Vraag dan verlenging aan.

Wijzigen verblijfsvergunning

Verandert er iets in uw situatie dat gevolgen heeft voor uw verblijfsvergunning? Meld dat meteen bij de IND.

Onbepaalde tijd

Nadat u 5 jaar een verblijfsvergunning hebt gehad, kunt u een verblijfsvergunning voor onbepaalde tijd aanvragen.

Nederlander worden

Nadat u 5 jaar een verblijfsvergunning hebt gehad, kunt u de Nederlandse nationaliteit aanvragen.

Delen

   

Aanmeldcentrum

​Het aanmeldcentrum (AC) is de plaats waar een asielaanvraag moet worden ingediend. De twee belangrijkste aanmeldcentra van de IND zijn: AC Ter Apel en AC Schiphol.

Komt u Nederland binnen via een landsgrens? Dan gaat u naar AC Ter Apel.

Komt u Nederland binnen per boot of vliegtuig? Dan gaat u naar AC Schiphol. Meestal wordt u hier naar toegebracht door de Koninklijke Marechaussee.

Koninklijke Marechaussee

​De Koninklijke Marechaussee (KMar) is een politieorganisatie met militaire status. De KMar valt onder het ministerie van Defensie maar werkt ook voor het ministerie van Veiligheid en Justitie.

Het is een organisatie met verschillende taken. De KMar houdt onder andere toezicht op het uitzetten van uitgeprocedeerde vreemdelingen en begeleid hen bij de terugreis naar het land van herkomst.

AVIM (Afdeling Vreemdelingen Identificatie en Mensenhandel)

De AVIM (Afdeling Vreemdelingen Identificatie en Mensenhandel) is onderdeel van de Nederlandse politie. Tot 2015 waren zij bekend als de Vreemdelingenpolitie. De AVIM houdt toezicht op vreemdelingen in Nederland. Zij zijn te vinden in bijna iedere Nederlandse gemeente.

U kunt de AVIM bereiken via het algemene nummer van de politie: 0900-8844.

Voor meer informatie, zie de website van de Politie.

Tuberculose (tbc)

​Tuberculose is een besmettelijke infectieziekte. De ziekte wordt veroorzaakt door een bacterie. Wereldwijd komt de ziekte veel voor.

bijzondere persoonsgegevens

Bijzondere persoonsgegevens zijn vooral gegevens over geloof, nationaliteit en bevolkingsgroep.

Basisregistratie Personen

​Dit is het bevolkingsregister van de gemeente. Inschrijving in de BRP is verplicht voor elke inwoner die in Nederland mag wonen.

burgerservicenummer

​Dit is een uniek en persoonlijk registratienummer. Alleen met een BSN kunt u gebruik maken van overheidsdiensten.

Veilig land van herkomst

​Asielzoekers uit veilige landen krijgen in principe geen asielvergunning. Nederland gebruikt een lijst met landen van herkomst die veilig zijn. Deze lijst kan wijzigen.

Eerste gehoor

Tijdens de Algemene Asielprocedure (AA) is dit het eerste gesprek met een medewerker van de IND. Hierin controleert de IND de gegevens uit uw aanmeldgehoor. Bij onduidelijkheid stelt de IND u meer vragen. In het eerste gehoor stelt de IND geen vragen over waarom u asiel aanvraagt. Dat gebeurt in een later gesprek.

Nader gehoor

Dit is een gesprek met een IND-medewerker. In dit gesprek kunt u vertellen waarom u een asielaanvraag heeft ingediend. De medewerker van de IND zal u ook vragen stellen. Dit is belangrijk om te kijken of u een asielvergunning kunt krijgen.

beschikking

​Een formele brief met de beslissing op uw aanvraag.

Voornemen

Dit is een brief van de IND. In de brief staat waarom de IND uw aanvraag wil afwijzen. U mag hierop nog reageren. Pas daarna besluit de IND definitief op uw aanvraag.

Zienswijze

Dit is een schriftelijke reactie op het voornemen. In het zienswijze geeft u aan waarom u het niet eens bent met de beslissing van de IND.

TWV

​Een TWV is een tewerkstellingsvergunning. De werkgever vraagt de TWV aan bij UWV (Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen). UWV toetst onder andere of er geen werknemer met de Nederlandse, EU/EER of Zwitserse nationaliteit is die geschikt is voor de baan.