Toetsing EU-recht familieleden burger van de Unie

Laatste update: 2 maart 2025

U gaat in Nederland wonen als familielid van een burger van de Europese Unie (EU), de Europese Economische Ruimte (EER) of Zwitserland. U hebt zelf niet een nationaliteit van een land van de EU, EER of Zwitserland. Lees wat de voorwaarden zijn en hoe u EU-toetsing aanvraagt.

Voor wie is de aanvraag toetsing aan het EU-recht?

Bij de aanvraag om toetsing aan het EU-recht beoordeelt de IND of iemand onder het EU-recht valt. Het EU-recht gaat om het vrij verkeer van personen binnen de Europese Unie (EU). Dit vrij verkeer geldt ook voor burgers uit de Europese Economische Ruimte (EER) en Zwitserland. In deze tekst noemen we al deze personen: burger van de Unie. U vraagt toetsing aan het EU-recht als u een familielid bent van een burger van de Unie. Maar u hebt zelf niet de nationaliteit van een van deze landen. Bekijk de lidstaten EU/EER.

Familielid van een Nederlander

Een Nederlander valt alleen onder het EU-recht als gebruik is gemaakt van het recht op vrij verkeer van personen. Lees wanneer het EU-recht voor Nederlanders geldt.

Gaat u wonen bij een Nederlander voor wie het EU-recht geldt? Dan vraagt u ook toetsing aan het EU-recht aan.

Aanvraag in Nederland

U kunt de aanvraag EU-toetsing alleen doen in Nederland. Dat betekent dat u eerst naar Nederland moet reizen. Bent u visumplichtig voor het Schengengebied? Dan vraagt u bij de Nederlandse ambassade eerst een faciliterend visum.

Bent u niet in Nederland op het moment dat de IND een positieve beslissing neemt op uw aanvraag? Dan krijgt u geen verblijfsdocument.

Voorwaarden

Voor de toetsing aan het EU-recht gelden de volgende voorwaarden:

U hebt een geldig paspoort.
U bent geen gevaar voor de openbare orde of nationale veiligheid.
U bent een van de volgende familieleden van een burger van de Unie:
- U bent de echtgenoot of geregistreerd partner.
- U bent de ongetrouwde partner. U hebt voor de datum van de aanvraag of de beslissing minimaal 6 maanden aaneengesloten samengewoond. Of u hebt (nog) niet 6 maanden samengewoond, maar uw persoonlijke situatie laat zien dat u minimaal 6 maanden met elkaar een duurzame relatie hebt.
- U bent het kind, kleinkind, achterkleinkind of adoptiekind van de burger van de Unie. Of van de echtgenoot of geregistreerd partner van de burger van de Unie. U bent jonger dan 21 jaar.
- U bent het kind of kleinkind, achterkleinkind of adoptiekind van de ongetrouwde of niet geregistreerd partner van de burger van de Unie. U bent jonger dan 18 jaar. U kunt bewijzen dat u op het moment van de aanvraag samenwoont met de burger van de Unie.
- U bent het kind, kleinkind, achterkleinkind of adoptiekind van de burger van de Unie. Of van de echtgenoot of geregistreerd partner van de burger van de Unie. U bent 21 jaar of ouder en u bent financieel afhankelijk van uw familielid. Zonder geld van uw familielid kunt u uw basisbehoeften niet betalen. Basisbehoeften zijn bijvoorbeeld huur en eten en drinken. U krijgt regelmatig geld van uw familielid, bijvoorbeeld elke maand.
- U bent de ouder, grootouder of overgrootouder van de burger van de Unie. Of van de echtgenoot of geregistreerd partner van de burger van de Unie. U bent financieel afhankelijk van uw familielid. Zonder geld van uw familielid kunt u uw basisbehoeften niet betalen. Basisbehoeften zijn bijvoorbeeld huur en eten en drinken.
- U bent een ander familielid van de burger van de Unie. Of van de echtgenoot of geregistreerd partner van de burger van de Unie. Bijvoorbeeld een oom, tante, neef of nicht. En tenminste 1 van deze situaties geldt voor u:
  - U bent financieel afhankelijk van de burger van de Unie. Zonder geld van uw familielid kunt u uw basisbehoeften niet betalen. U krijgt tenminste 1 jaar achterelkaar regelmatig geld van de burger van de Unie, bijvoorbeeld elke maand. Basisbehoeften zijn bijvoorbeeld huur en eten en drinken
  - U woonde in het land van herkomst al bij de burger van de Unie.
  - U hebt zorg nodig van de burger van de Unie door ernstige problemen met uw gezondheid.
Uw familielid (de burger van de Unie) heeft rechtmatig verblijf in Nederland. Uw familielid (de burger van de Unie) heeft in de meeste gevallen geen inschrijving bij de IND meer nodig. Maar moet wel voldoen aan de volgende voorwaarden voor rechtmatig verblijf:
- Een geldig paspoort of identiteitskaart van een land van de EU, EER of Zwitserland.
- Een ziektekostenverzekering.
- Voldoende inkomen. Lees meer over inkomen voor burgers van de Unie.

Procedure en kosten

De aanvraagprocedure voor EU-toetsing bestaat uit de volgende stappen:

Alles uitklappen Alles inklappen

1. Voorwaarden controleren open minus

Voor deze aanvraag is een geldige machtiging tot voorlopig verblijf (mvv) nodig.
Controleer of u voldoet aan de voorwaarden voor de verblijfsvergunning.
1. Voorwaarden controleren open minus

Controleer of u voldoet aan de voorwaarden.
2. Documenten verzamelen open minus

In het aanvraagformulier staat welke documenten u nodig hebt. Verzamel alle documenten voordat u de aanvraag doet.
Laat officiële buitenlandse documenten legaliseren en vertalen naar het Nederlands, Engels, Frans of Duits.
2. Documenten verzamelen open minus

In het aanvraagformulier staat welke documenten u nodig hebt. Verzamel alle documenten voordat u de aanvraag doet.
Laat officiële buitenlandse documenten legaliseren en vertalen naar het Nederlands, Engels, Frans of Duits.
3. Naar Nederland reizen open minus
Controleer of u een visum nodig hebt voor Nederland en of u voldoet aan de voorwaarden. Gebruik de Visumwijzer op Nederlandwereldwijd.nl.
Visum nodig
Vraag eerst een visum aan in het land waar u woont. Bijvoorbeeld bij de Nederlandse vertegenwoordiging (ambassade of consulaat). Bij de visumaanvraag geeft u aan dat u in Nederland bij uw EU-familielid wilt wonen. Het Ministerie van Buitenlandse Zaken beslist of u een faciliterend visum krijgt.
Geen visum nodig
Voor de reis naar Nederland hebt u de volgende documenten nodig:
- Een geldig paspoort of ander reisdocument.
- Documenten die bewijzen dat u een familielid bent van een burger van de EU, EER of Zwitserland. Bijvoorbeeld de geboorteakte, huwelijksakte of akte van geregistreerd partnerschap.
4. Aanvraag doen open minus

U doet de aanvraag online of schriftelijk per post.
5. Kosten betalen open minus

De aanvraag kost € 81,00. Voor een minderjarige betaalt u € 44,00. Kijk voor alle legesbedragen en uitzonderingen op de pagina Leges: kosten van een aanvraag.
6. Beslissing aanvraag afwachten open minus

De IND moet binnen een beslistermijn van 6 maanden een beslissing nemen.

Verblijfsaantekening

U krijgt een brief waarin staat hoe u een afspraak maakt voor een verblijfsaantekening. Dit is een sticker die wordt geplakt in uw paspoort. Op deze sticker staat dat u volgens de wet in Nederland mag verblijven tijdens de procedure (rechtmatig verblijf). Op de sticker staat ook of u tijdens de procedure mag werken of niet. Zolang u nog geen beslissing op uw aanvraag hebt gekregen, geldt deze sticker samen met uw paspoort als bewijs van rechtmatig verblijf. Bijvoorbeeld voor organisaties van de overheid en werkgevers.

Biometrie afnemen

In de brief staat ook hoe u een afspraak maakt om bij het IND-loket biometrische gegevens af te laten nemen. Tijdens de loketafspraak nemen we van u vingerafdrukken af en maken we een foto.

Verlengen beslistermijn

We kunnen de beslistermijn verlengen als de beslissing meer tijd kost. Bijvoorbeeld als de aanvraag niet compleet is. U krijgt dan een brief.

Als de IND te laat beslist

Is de beslistermijn voorbij? En hebt u nog geen beslissing op uw aanvraag? Lees wat u kunt doen als de IND te laat is met beslissen.

Volg de aanvraag in Mijn IND.
7. Beslissing aanvraag open minus
De beslissing staat in een brief. De beslissing is positief of negatief.
- Positieve beslissing: u krijgt een verblijfsdocument.
- Negatieve beslissing: u krijgt geen verblijfsdocument. U kunt tegen deze beslissing bezwaar maken.
8. Verblijfsdocument ophalen open minus

U krijgt een brief als het verblijfsdocument klaarligt bij het IND-loket. Ophalen kan alleen op afspraak. Afspraak maken ophalen verblijfsdocument .

Aanvraagformulieren

Uw familielid kan voor u de aanvraag online doen. Uw familielid heeft hiervoor DigiD met sms-controle en internetbankieren (iDEAL) nodig.

Bent u een ander familielid dan de ouder, grootouder, het kind of kleinkind van een burger van de Unie? Dan kunt u de aanvraag alleen schriftelijk doen. Is uw familielid een Nederlander die onder het EU-recht valt? Ook dan kunt u de aanvraag alleen schriftelijk doen.

Online aanvraagformulier voor toetsing aan het EU-recht

Ga naar formulier

Schriftelijke formulieren

Download het juiste formulier. Vul het formulier in en verstuur het per post.

Aanvraag toetsing aan het EU recht familielid van de burger van de Unie 6006 (PDF, 318.59 KB)

Het verblijfsdocument

Wat u nog meer moet weten over het verblijfsdocument:

Werken met het verblijfsdocument

Met het verblijfsdocument familielid EU/EER mag u werken. U hebt hiervoor geen tewerkstellingsvergunning nodig.

Gebruikmaken van algemene middelen

Doet u een (aanvullend) beroep op algemene middelen, zoals een bijstandsuitkering? Dan kan de IND uw rechtmatig verblijf stoppen. Lees meer over de gevolgen van een beroep op algemene middelen.

Niet meer wonen bij burger van de Unie

Woont u niet meer bij uw familielid, de burger van de Unie? Dit kan gevolgen hebben voor uw rechtmatig verblijf. Lees meer op de pagina In Nederland blijven als u niet meer bij EU-burger woont.

Geldigheid verblijfsdocument

Het verblijfsdocument is 5 jaar geldig.

Type verblijfsdocument

Het verblijfsdocument is type Familieleden EU/EER, verblijfsdocument voor familieleden van gemeenschapsonderdaan.

Vervolgaanvragen

Vervangen verblijfsdocument

Is het verblijfsdocument beschadigd, kwijt of gestolen? Laat dan het verblijfsdocument vervangen. Ga naar de pagina verblijfsvergunning beschadigd of gegevens aanpassen of verblijfsvergunning kwijt of gestolen.

Verlengen verblijfsdocument

Verloopt het verblijfsdocument binnenkort? Dit document kan niet worden verlengd. U kunt wel opnieuw toetsing aan het EU-recht aanvragen.

Verblijfsdocument duurzaam verblijf

Hebt u 5 achtereenvolgende jaren voldaan aan de verblijfsvoorwaarden? Dan kunt u duurzaam verblijf aanvragen.