Nederlander worden door optie

Laatste update: 3 maart 2025

U hebt een sterke band met Nederland. U wilt daarom de Nederlandse nationaliteit sneller aanvragen door optie. Lees wat de voorwaarden zijn en hoe u optie aanvraagt.

Voorwaarden

De optieprocedure is een snelle manier om Nederlander te worden. U vraagt dit aan bij uw gemeente met een optieverklaring.

Personen die optie kunnen aanvragen

Niet iedereen kan door optie de Nederlandse nationaliteit krijgen. U kunt alleen optie aanvragen als u voldoet aan een van de volgende situaties:

Alles uitklappen Alles inklappen

U bent in het Koninkrijk der Nederlanden geboren
open minus
U voldoet aan een van deze volgende situaties:
- U bent geboren in het Koninkrijk der Nederlanden en u hebt altijd in het Koninkrijk gewoond. U bent nu meerderjarig en u hebt een geldige verblijfsvergunning.
- U bent geboren zonder nationaliteit (staatloos) in het Koninkrijk der Nederlanden. U woont minimaal 3 jaar achter elkaar met een geldige verblijfsvergunning in het Koninkrijk.
- U bent jonger dan 21 jaar en geboren zonder nationaliteit (staatloos) in het Koninkrijk der Nederlanden. U kunt in redelijkheid geen andere nationaliteit krijgen. Direct voor uw optieverklaring hebt u minimaal 5 jaar achter elkaar vast hoofdverblijf in Nederland gehad. U hebt vast hoofdverblijf als u voldoet aan alle 3 de volgende punten:
  - U woont minimaal 5 jaar achter elkaar in het Koninkrijk.
  - U en uw ouders hebben altijd actief meegewerkt aan het vertrektraject.
  - U en uw ouders zijn altijd in beeld gebleven bij de Nederlandse Staat.
U bent erkend door of staat onder het gezag van een Nederlander
open minus
U voldoet aan een van deze volgende situaties:
- U bent minderjarig en erkend door een Nederlander. U bent geen Nederlander geworden door de erkenning. Deze Nederlander heeft u minimaal 3 jaar onafgebroken verzorgd en opgevoed op de datum van uw optieverklaring.
- U staat vanaf uw geboorte onder het gezamenlijke gezag van een niet-Nederlandse ouder en een Nederlandse ouder. De Nederlandse wet heeft bepaald dat uw ouders samen gezag over u hebben. Of een rechter in Nederland heeft dit bepaald. U kunt optie aanvragen als u voldoet aan de volgende voorwaarden:
  - U bent sinds het gezag is bepaald minimaal 3 jaar onafgebroken verzorgd en opgevoed door de Nederlandse ouder.
  - U woont niet in het land waarvan u de nationaliteit hebt.
U woont al lange tijd in Nederland
open minus
U voldoet aan een van deze volgende situaties:
- U woont vanaf de dag waarop u 4 jaar oud werd in het Koninkrijk der Nederlanden. U hebt altijd een geldige verblijfsvergunning gehad. U bent nu meerderjarig.
- U woont al minimaal 15 jaar achter elkaar met een geldige verblijfsvergunning in het Koninkrijk der Nederlanden. En u bent al minimaal 3 jaar de getrouwde of geregistreerde partner van een Nederlander.
- U woont al minimaal 15 jaar achter elkaar met een geldige verblijfsvergunning in het Koninkrijk der Nederlanden. U bent nu 65 jaar of ouder.
U bent voor 1 januari 1985 geboren uit of geadopteerd door een Nederlandse moeder, of u bent het kind van deze persoon
open minus
U voldoet aan een van deze volgende situaties:
- U bent voor 1 januari 1985 geboren uit een Nederlandse moeder. Uw vader had op het moment van uw geboorte niet de Nederlandse nationaliteit.
- Een vrouw met de Nederlandse nationaliteit heeft u voor 1 januari 1985 geadopteerd. U was toen minderjarig. Een rechtbank in het Koninkrijk der Nederlanden heeft de adoptie uitgesproken.
- U bent het kind van een persoon die voor 1 januari 1985 is geboren uit of geadopteerd door een Nederlandse moeder. U bent het kind van deze persoon door geboorte, adoptie, erkenning of vaststelling door de rechter. Neem contact op met uw gemeente om te weten of u inderdaad via optie Nederlander kunt worden.
U hebt eerder de Nederlandse nationaliteit gehad (oud-Nederlander)
open minus
U voldoet aan een van deze volgende situaties:
- U bent de Nederlandse nationaliteit verloren doordat u voor 1 januari 1985 trouwde met een niet-Nederlandse man. U en uw man zijn nu gescheiden of uw man is overleden. U legt de optieverklaring af binnen 1 jaar na het einde van uw huwelijk. U hoeft hiervoor niet in het Koninkrijk der Nederlanden te wonen.
- U bent oud-Nederlander. U woont al minimaal 1 jaar in het Koninkrijk der Nederlanden met een geldige verblijfsvergunning voor onbepaalde tijd of een verblijfsvergunning bepaalde tijd met een niet-tijdelijk verblijfsdoel. Verloor u eerder uw Nederlandse nationaliteit doordat u geen afstand deed van uw andere nationaliteit? Dan kunt u geen optie aanvragen.
- U bent oud-Nederlander, omdat u automatisch de Nederlandse nationaliteit bent verloren. Hierdoor bent u ook geen burger van de Unie meer. De gevolgen van het verlies van uw Unieburgerschap waren toen onevenredig. Onevenredig betekent dat de gevolgen van dit verlies zo zwaar wegen dat dit niet had mogen gebeuren. U moet bewijzen dat u 6 maanden voor het verlies uw rechten als burger van de Unie hebt gebruikt. Of dat u in de 6 maanden na het verlies uw rechten als Unieburger zou hebben gebruikt. Het gaat bijvoorbeeld om:
  - De mogelijkheid om vrij te reizen binnen de EU.
  - De mogelijkheid om invulling te geven aan uw gezinsleven.
  - De mogelijkheid uw beroep uit te oefenen.
  - De mogelijkheid om uw studie te volgen.
  - Wat het beste is voor uw kinderen jonger dan 18 jaar die in de EU wonen.

Verdere voorwaarden voor optie

Voor de aanvraag voor optie gelden daarnaast deze voorwaarden:

U bewijst uw identiteit en nationaliteit met geldige documenten. Bijvoorbeeld met een paspoort en geboorteakte.
U bent geen gevaar voor de openbare orde of nationale veiligheid van het Koninkrijk.
U gaat de verklaring van verbondenheid afleggen tijdens de naturalisatieceremonie. Met de verklaring van verbondenheid laat u zien dat u weet dat de wetten van het Koninkrijk der Nederlanden ook voor u gelden.
Alleen als u vanaf de dag dat u 4 jaar oud werd in het Koninkrijk woont: u moet afstand doen van de nationaliteit die u nu hebt. Lees voor u optie aanvraagt of u afstand moet doen en wat dit betekent.

Optie en kinderen

Uw kind jonger dan 18 jaar kan samen met u de Nederlandse nationaliteit aanvragen. U vult dit dan in op de optieverklaring. Uw kind moet op het moment van de aanvraag in Nederland wonen met een geldige verblijfsvergunning. Kinderen van 16 en 17 jaar moeten aanwezig zijn bij de aanvraag. Zij moeten dan vertellen dat ze het eens zijn met de aanvraag. Minderjarige kinderen hoeven geen afstand te doen van hun andere nationaliteit.

Na-naturalisatie van een kind

Is uw kind geboren tijdens uw procedure? Procedure is de tijd tussen de aanvraag en de beslissing dat u de Nederlandse nationaliteit krijgt. Vraag dan na-naturalisatie aan voor uw kind. Uw kind moet in Nederland wonen met een geldige verblijfsvergunning voor een niet-tijdelijk doel. Doet u de aanvraag na-naturalisatie binnen 1 jaar nadat u de Nederlandse nationaliteit hebt gekregen? Dan is de aanvraag voor uw kind gratis.

Procedure en kosten

De aanvraagprocedure bestaat uit de volgende stappen:

Alles uitklappen Alles inklappen

1. Voorwaarden controleren open minus

Voor deze aanvraag is een geldige machtiging tot voorlopig verblijf (mvv) nodig.
Controleer of u voldoet aan de voorwaarden voor de verblijfsvergunning.
1. Voorwaarden controleren open minus

Controleer of u voldoet aan de voorwaarden.
2. Documenten verzamelen open minus
U laat met documenten zien dat u voldoet aan de voorwaarden voor naturalisatie. Laat officiële buitenlandse documenten legaliseren en vertalen naar het Nederlands, Engels, Frans of Duits. Zijn uw buitenlandse akten al ingeschreven in de Basisregistratie Personen (BRP)? Dan hoeft u de documenten niet opnieuw op te vragen in het buitenland.
U hebt de volgende documenten nodig:
- Geldig paspoort of ander reisdocument.
- Geboorteakte uit uw land van geboorte.
- Wanneer van toepassing, een geldige verblijfsvergunning of ander bewijs van rechtmatig verblijf. Hebt u de nationaliteit van een land van de EU, EER of Zwitserland? Dan hoeft u geen verblijfsvergunning te hebben. De gemeente controleert hoelang u in Nederland woont via de Basisregistratie Personen (BRP).
- Documenten die laten zien dat u voldoet aan de situatie op basis waarvan u optie aanvraagt. Informeer bij uw gemeente welke documenten dit zijn.
- Bij mee-naturalisatie van een kind jonger dan 18:
  - Dezelfde documenten van uw kind.
  - Is er maar 1 ouder die naturalisatie aanvraagt? Dan moet de andere ouder mee naar de gemeente om in een verklaring toestemming te geven voor de mee-naturalisatie van het kind. Die ouder moet ook een kopie verblijfsvergunning inleveren.
Gewoond in meerdere gebieden van het Koninkrijk
Hebt u in meerdere gebieden van het Koninkrijk der Nederlanden gewoond? Dan moet u met documenten bewijzen dat u in die andere gebieden van het Koninkrijk hebt gewoond. Het Koninkrijk der Nederlanden bestaat uit:
•    Nederland
•    Aruba
•    Curaçao
•    St. Maarten
•    Bonaire
•    Sint Eustatius
•    Saba
Geen paspoort of geboorteakte
Een paspoort en geboorteakte vraagt u aan bij de overheid van uw land. Lukt het u niet om een paspoort of geboorteakte te krijgen? Dan kunt u misschien een beroep doen op bewijsnood.
Identiteit en nationaliteit
Om Nederlander te worden moet u uw identiteit en nationaliteit aantonen. Is er twijfel aan de door u opgegeven persoonsgegevens of nationaliteit? Dan kan uw verzoek worden afgewezen. Twijfelt de gemeente aan de identiteit of nationaliteit door onjuiste verklaringen van de ouder(s)? Dan wijst de gemeente het verzoek niet af. Maar gaat uit van de opgegeven identiteit en nationaliteit toen het minderjarig kind de verblijfsvergunning kreeg.
3. Aanvraag doen open minus
U vraagt optie aan bij de gemeente waar u woont. Een medewerker van de gemeente bespreekt alle voorwaarden met u en controleert of u alle documenten hebt. Ontbreekt er iets? Of moet u eerst nog iets uitzoeken? Dan maakt de gemeente een nieuwe afspraak met u.
Aanvraagformulier invullen
U vult samen met de medewerker van de gemeente het aanvraagformulier in. Ook vult u de volgende verklaringen in:
- Een bereidverklaring voor het afleggen van de verklaring van verbondenheid. Met het afleggen van deze verklaring verklaart u dat u weet dat de wetten van het Koninkrijk der Nederlanden ook voor u gelden.
- Vraagt u optie aan omdat u vanaf de dag waarop u 4 jaar oud werd in het Koninkrijk der Nederlanden woont?
  - Als u afstand moet doen van de nationaliteit die u nu hebt: een verklaring dat u afstand zult doen als u Nederlander bent geworden.
  - Als u vrijstelling hebt van afstand doen: een verklaring dat u geen afstand wilt doen en waarom u vrijstelling wilt.
Mee-opteren van kinderen
Hebt u kinderen jonger dan 18 jaar? En wilt u voor hen ook optie aanvragen? Vertel dit dan bij de afspraak met de gemeente. Uw kinderen worden dan toegevoegd aan de aanvraag. Kinderen van 12 jaar en ouder moet u meenemen naar de afspraak. Is uw kind 16 of 17 jaar oud? Dan moet uw kind zelf bij de gemeente zeggen of het ook Nederlander wil worden. Minderjarige kinderen hoeven geen afstand te doen van hun andere nationaliteit.
Naam vaststellen
Het kan zijn dat uw naam moet worden vastgesteld. Dit betekent dat samen met u bepaald wordt wat uw voornaam en achternaam is. U vult op een formulier in welke voornaam en achternaam (geslachtsnaam) u graag wilt hebben. Twijfelt u of uw naam moet worden vastgesteld? Uw gemeente kan u meer informatie geven.
Naam veranderen
Bij uw naturalisatieverzoek mag u vragen om uw achternaam te veranderen. Of uw achternaam en voornaam. Uw naam veranderen kan als dat belangrijk is voor uw inburgering. Dit is alleen zo in de volgende situaties:
- Uw naam is moeilijk uit te spreken voor Nederlanders.
- U hebt door een huwelijk de achternaam van uw man gekregen. En u wilt deze naam veranderen in uw eigen achternaam.
- Uw naam is volgens de Nederlandse opvatting bespottelijk. Dit betekent dat uw naam in het Nederlands een ongepaste betekenis heeft.
- Uw achternaam is verbogen met een mannelijke of vrouwelijke vervoeging. U kunt uw achternaam dan veranderen in de niet-verbogen naam. Bijvoorbeeld, een wijziging van Bonova in Bonov.
- U hebt een samengestelde achternaam, dus de naam van uw moeder en van uw vader. Een van die namen kan dan uw achternaam worden.
Namen van kinderen vaststellen of veranderen
Kinderen van 12 tot en met 15 jaar die mee-opteren mogen zeggen wat ze vinden van de vaststelling of verandering van hun naam. Kinderen van 16 of 17 jaar moeten toestemming geven voor een vaststelling of verandering van hun naam.
4. Kosten betalen open minus

De aanvraag kost geld. Kijk voor het bedrag dat u moet betalen op de pagina Leges: kosten van een aanvraag.
U betaalt bij de gemeente als u de aanvraag doet.
5. Beslissing aanvraag afwachten open minus

De gemeente beoordeelt uw aanvraag voor optie. In de wet staat dat de gemeente 13 weken de tijd heeft om te beslissen op uw aanvraag. Die periode heet de beslistermijn. De beslistermijn kan 1 keer worden verlengd met maximaal 13 weken.
Als de gemeente te laat beslist
Is de beslistermijn voorbij? En hebt u nog geen beslissing op uw aanvraag of bezwaar? Dan is de gemeente te laat met beslissen. Lees wat u kunt doen als de gemeente te laat is met beslissen.
6. Beslissing aanvraag open minus
De beslissing staat in een brief. De beslissing is positief of negatief.
- Positieve beslissing: de gemeente keurt goed dat u Nederlander wordt. U bent nog niet direct Nederlander.
- Negatieve beslissing: u krijgt niet de Nederlandse nationaliteit. U kunt tegen deze beslissing bezwaar maken. In de brief van de gemeente staat hoe u dit doet.

Na de positieve beslissing

U hebt een positieve beslissing gekregen op uw aanvraag. Lees wat u nog moet doen voordat u Nederlander wordt.

Ondertekening Koninklijk Besluit Nederlanderschap

Volgens de gemeente voldoet u aan alle voorwaarden om Nederlander te worden. De gemeente stuurt deze beslissing naar de koning van Nederland. De koning moet zijn handtekening zetten. Met deze handtekening geeft de koning officieel toestemming om u de Nederlandse nationaliteit te geven. Dit heet een Koninklijk Besluit.

Verplicht deelnemen naturalisatieceremonie

U wordt pas Nederlander als u naar de naturalisatieceremonie gaat. Doe dit binnen 1 jaar na de positieve beslissing. Doet u dit niet? Dan krijgt u de Nederlandse nationaliteit niet. En moet u opnieuw een verzoek om optie doen.

Gemeenten organiseren de naturalisatieceremonies. De gemeente viert samen met u dat u Nederlander bent geworden. Maar in de naturalisatieceremonie is vooral ook aandacht voor de betekenis van de Nederlandse nationaliteit.

Kinderen van 16 jaar en ouder

Was uw kind bij het indienen van het optieverzoek 16 jaar of ouder? Dan moet uw kind ook verplicht naar de naturalisatieceremonie. Is uw kind jonger dan 16 jaar? Dan hoeft uw kind niet naar de ceremonie, maar het mag wel.

Lees meer over de naturalisatieceremonie op de website van Rijksoverheid.

Verklaring van verbondenheid afleggen

Tijdens de naturalisatieceremonie legt u de verklaring van verbondenheid af. U verklaart dat u weet dat de wetten van het Koninkrijk der Nederlanden ook voor u gelden. Daarna krijgt u een bewijs dat u Nederlander bent geworden: het optiebesluit.

Bekijk de brochure Verklaring van verbondenheid op de website van Rijksoverheid.

Nederlands paspoort aanvragen

Bent u bij de naturalisatieceremonie geweest? En hebt u het optiebesluit gekregen? Vraag dan bij uw gemeente een Nederlands paspoort aan.

Hebt u een vreemdelingen- of vluchtelingenpaspoort? U moet deze inleveren al u het Nederlandse paspoort ophaalt.

Afstand doen van nationaliteit

Hebt u optie aangevraagd omdat u vanaf de verjaardag waarop u 4 jaar werd in het Koninkrijk der Nederlanden woont? En hebt u bij de optieverklaring verklaard dat u afstand doet van uw andere nationaliteit? Dan moet u nog afstand doen van die andere nationaliteit. Vaak kunt u dit doen bij de ambassade of het consulaat van dat land in Nederland. Lees meer over afstand doen van uw nationaliteit.

Zie ook

Wetten en regels

Verantwoordelijk

Immigratie- en Naturalisatiedienst

Vragen?

Neem contact met ons op

Nederlander worden door optie

Voorwaarden

Personen die optie kunnen aanvragen

U bent in het Koninkrijk der Nederlanden geboren

U bent erkend door of staat onder het gezag van een Nederlander

U woont al lange tijd in Nederland

U bent voor 1 januari 1985 geboren uit of geadopteerd door een Nederlandse moeder, of u bent het kind van deze persoon

U hebt eerder de Nederlandse nationaliteit gehad (oud-Nederlander)

Verdere voorwaarden voor optie

Optie en kinderen

Na-naturalisatie van een kind

Procedure en kosten

De aanvraagprocedure bestaat uit de volgende stappen:

Gewoond in meerdere gebieden van het Koninkrijk

Geen paspoort of geboorteakte

Identiteit en nationaliteit

Aanvraagformulier invullen

Mee-opteren van kinderen

Naam vaststellen

Naam veranderen

Namen van kinderen vaststellen of veranderen

Als de gemeente te laat beslist