Richtlijn Tijdelijke Bescherming Oekraïne

De Richtlijn Tijdelijke Bescherming (2001/55 EG) geeft in Nederland recht op opvang en medische zorg. En onderwijs voor minderjarige kinderen. Het geeft ook de mogelijkheid om te werken. Als u onder de richtlijn valt, mag u tot 4 maart 2026 in Nederland blijven. U valt onder de richtlijn in Nederland als een van de volgende situaties voor u geldt.

Valt u onder de richtlijn? Dan gaat u naar de gemeente om zich in te laten schrijven in de Basisregistratie Personen (BRP). Inschrijven betekent dat u uw persoonsgegevens en (tijdelijke) adres doorgeeft aan de gemeente. Het verschilt per gemeente hoe de inschrijving gaat. Voor meer informatie hierover kunt u contact opnemen met de gemeente waar u zich wilt inschrijven.

Aankomst op vliegveld

Komt u met het vliegtuig in Nederland aan? Dan bekijkt de Koninklijke Marechaussee (KMar) op het vliegveld uw documenten. Hebt u volgens de KMar recht op tijdelijke bescherming? Dan kunt u zich daarna inschrijven bij een gemeente.

Kan de KMar met uw documenten niet vaststellen of u recht hebt op tijdelijke bescherming? Dan is het mogelijk dat de IND op Schiphol bekijkt of u recht hebt op tijdelijke bescherming. U hebt een gesprek met de IND en verblijft tijdelijk op Justitieel Complex Schiphol. Stelt de IND vast dat u recht hebt op tijdelijke bescherming? Dan kunt u zich daarna inschrijven bij een gemeente.

De gemeente moet weten wie u bent en waar u vandaan komt. Daarom heeft de gemeente een aantal documenten van u nodig om u te kunnen inschrijven. Het gaat om deze documenten:

• Een paspoort of ander identiteitsbewijs.
• Een Oekraïense permanente verblijfsvergunning of asielvergunning die geldig was op 23 februari 2022 (als u niet Oekraïens bent).

De gemeente bekijkt of u de juiste documenten hebt. Is er twijfel over uw documenten? Dan neemt de gemeente contact op met de IND. Het kan zijn dat er dan extra onderzoek wordt gedaan om zeker te weten wie u bent en waar u vandaan komt. U kunt zich dan nog niet inschrijven bij de gemeente. Ook niet als uw gezinsleden wel de Oekraïense nationaliteit hebben.

Uw aanvraag voor verblijf onder de richtlijn start officieel als u zich inschrijft bij de gemeente. Wel moet u nog een handtekening zetten op een aanvraagformulier bij de IND. Dit formulier heet de M35H en is een officiële asielaanvraag. Dit formulier vult u in bij de IND als u een bewijs van verblijf ophaalt. Of op Schiphol, als u met het vliegtuig naar Nederland komt. Een aanvraag voor verblijf onder de richtlijn kunt u niet in Ter Apel doen. 

Geen standaard asielaanvraag

Een aanvraag voor verblijf onder de richtlijn is niet hetzelfde als een standaard asielaanvraag in Ter Apel. U hebt andere rechten. U mag bijvoorbeeld meteen werken in Nederland.

Kind geboren in Nederland

Hebt u in Nederland een kind gekregen? Schrijf uw kind dan in bij de gemeente waar u ook ingeschreven staat. Is uw kind geboren nadat u uw aanvraagformulier bij de IND hebt ingevuld? Dan moet u de geboorte van uw kind ook melden bij de IND. Dit doet u door het formulier M35-J op te sturen naar de IND, Postbus 17, 9560 AA Ter Apel.

Een aanvraag voor verblijf onder de richtlijn is gratis.

De IND beslist niet op uw aanvraag zolang de Richtlijn Tijdelijke Bescherming voor u geldt. Omdat we geen beslissing nemen krijgt u geen verblijfsvergunning. Tijdens de procedure geldt een sticker of pasje als bewijs van verblijf. U mag in Nederland wonen en werken met uw bewijs van verblijf. 

Bent u 14 jaar of ouder? Dan hebt u van de IND een bewijs nodig dat u in Nederland mag wonen en werken. Dit bewijs is een sticker in uw paspoort of op een los papier. Soms krijgt u een pasje, een Vreemdelingen Identiteitsbewijs (VI) Type O (O-document). Maak een afspraak om uw bewijs van verblijf op te halen. U moet langskomen bij de IND binnen 4 weken nadat u zich hebt ingeschreven bij de gemeente. Op de dag van de afspraak moet u wel minstens 1 week ingeschreven staan bij de gemeente. 

Zonder bewijs van verblijf geen recht op tijdelijke bescherming 

Komt u niet binnen 4 weken naar de IND om dit bewijs van verblijf op te halen? Dan kan de IND niet controleren of u voldoet aan de voorwaarden van de Richtlijn Tijdelijke Bescherming. En dan kunt u geen handtekening zetten op uw asielaanvraag. In dat geval kan de IND besluiten dat u geen recht hebt op bescherming onder de richtlijn. Krijgt u dit besluit? Dan mag u niet meer in Nederland wonen en werken.

Kinderen jonger dan 14 jaar

Kinderen jonger dan 14 jaar krijgen geen bewijs van verblijf. Maar de IND moet wel in het systeem zetten of ze onder de richtlijn vallen. Kinderen vallen onder de richtlijn als een ouder onder de richtlijn valt. Neem uw kinderen mee naar uw eerste afspraak bij de IND. Wordt uw kind 14 jaar terwijl u in Nederland woont? Maak dan voor uw kind een afspraak om een bewijs van verblijf op te halen. 

Stickers en pasjes voor verblijf onder de Richtlijn Tijdelijke Bescherming zijn alleen geldig in Nederland. Staat er op uw sticker of pasje een andere geldigheidsdatum dan 4 maart 2026? Lees meer op de pagina Verlenging sticker of pasje tijdelijke bescherming Oekraïne. 

Einde bescherming na vertrek uit Nederland

Vertrekt u uit Nederland en vraagt u bescherming aan in een ander EU-land? Dan stopt uw tijdelijke bescherming in Nederland. Hebt u zich uitgeschreven bij de gemeente (BRP) omdat u terug naar Oekraïne bent gegaan? Als u in Nederland weer tijdelijke bescherming wilt aanvragen moet u zich opnieuw inschrijven bij de gemeente. En u moet daarna opnieuw een afspraak maken bij de IND.

Reizen als Oekraïner

Hebt u de Oekraïense nationaliteit en een geldig biometrisch paspoort? Dan mag u maximaal 90 dagen binnen een periode van 180 dagen in het Schengengebied reizen. U zit dan in uw vrije termijn. Ook mag u op en neer naar Oekraïne reizen. 

Na de vrije termijn

Is uw vrije termijn afgelopen? En wilt u reizen binnen het Schengengebied, of op en neer naar Oekraïne? Dan hebt u een geldig reisdocument nodig. En een bewijs van verblijf voor tijdelijke bescherming in Nederland. Het kan zijn dat u bij een grens gecontroleerd wordt. En vragen krijgt over uw recht op verblijf in Nederland. De IND geeft u geen visum om terug te reizen naar Nederland (terugkeervisum, TKV).

Reizen als niet-Oekraïner 

Hebt u niet de Oekraïense nationaliteit? En wilt u reizen binnen het Schengengebied, of op en neer naar Oekraïne? Dan hebt u een geldig reisdocument nodig. En een bewijs van verblijf voor tijdelijke bescherming in Nederland. Het kan zijn dat u bij een grens gecontroleerd wordt. En vragen krijgt over uw recht op verblijf in Nederland. De IND geeft u geen visum om terug te reizen naar Nederland (terugkeervisum, TKV). Reizen naar uw land van herkomst is op eigen risico. Ook hiervoor kunt u geen terugkeervisum aanvragen.

Verblijf langer dan 28 dagen in land van herkomst 

Hebt u niet de Oekraïense nationaliteit? En komt u terug naar Nederland na een verblijf van meer dan 28 dagen achterelkaar in uw land van herkomst? Dan voldoet u niet meer aan de voorwaarden van de Richtlijn Tijdelijke Bescherming. Uw recht op tijdelijke bescherming in Nederland kan dan beëindigd worden. 

Terugreizen met het vliegtuig 

Hebt u tijdelijke bescherming en bent u buiten Nederland op reis geweest? En komt u met het vliegtuig terug naar Nederland? Dan bekijkt de Koninklijke Marechaussee (KMar) op het vliegveld uw documenten. 

Kan de KMar met uw documenten niet vaststellen of u nog steeds recht hebt op tijdelijke bescherming? Dan bekijkt de IND op Schiphol opnieuw of u recht hebt op tijdelijke bescherming. U hebt een gesprek met de IND en verblijft tijdelijk op Justitieel Complex Schiphol. 

Stelt de IND na het gesprek vast dat u nog steeds recht hebt op tijdelijke bescherming? Dan hoeft u alleen naar de gemeente als u niet meer ingeschreven staat in de BRP. Staat u wel ingeschreven, maar hebt u geen bewijs van verblijf meer? Maak dan een afspraak om uw bewijs van verblijf op te halen.
 

Werken in Nederland

Iedereen die valt onder de Richtlijn Tijdelijke Bescherming mag in Nederland werken zonder een tewerkstellingsvergunning (twv). Dit betekent dat werkgevers geen werkvergunning voor u hoeven aan te vragen. Werkgevers moeten alleen bij het UWV melden dat ze u in dienst nemen. De vrijstelling van de twv geldt voor alle banen in loondienst. U hebt hiervoor nodig:

• Een arbeidscontract met een werkgever.
• Een bewijs van verblijf waarmee u laat zien dat u in Nederland mag zijn. U krijgt van de IND een sticker of pasje als bewijs. Staat op uw bewijs dat deze geldig was tot 4 maart 2023? Dan hebt u een brief van de IND gekregen waarmee uw sticker of pasje is verlengd.

De voorwaarden voor vrijstelling van de twv gelden ook als u vrijwilligerswerk wilt doen. De organisatie waar u wilt werken moet dan een vrijwilligersverklaring aanvragen bij het UWV. U mag ook stage lopen als u, uw werkgever en uw school een stagecontract hebben getekend. Voor werken als zelfstandig ondernemer is wel een twv nodig. 

Lees veelgestelde vragen over werk en inkomen voor vluchtelingen uit Oekraïne (Rijksoverheid)

Studeren in Nederland

Als u valt onder de Richtlijn Tijdelijke Bescherming mag u studeren in Nederland. U moet dan ingeschreven staan bij de gemeente. 

• Oekraïne: afspraak ophalen bewijs van verblijf
• Versoepelingen verblijfsvergunningen Oekraïners
• Tijdelijk geen beslissingen op asielaanvragen Oekraïners

Wetten en regels

• ​Richtlijn Tijdelijke Bescherming 2001/55/EG
• Uitvoeringsbesluit (EU) 2022/382 van de Raad van 4 maart 2022

Verantwoordelijk

Immigratie- en Naturalisatiedienst