‘Asiel is van ons allemaal’

De IND kampt al maanden met een groeiende stroom asielzoekers. Daardoor loopt de voorraad bij het afhandelen van asielaanvragen op. ‘De instroom is op dit moment hoger dan we verwacht en berekend hadden’, vertelt Alvin. Na 5 jaar IND weet de tactisch manager als geen ander dat de asielinstroom in Nederland grillig is. ‘Die hangt af van allerlei ontwikkelingen in de wereld. Sinds vorige zomer komt een aantal dingen samen. Zo kwamen er verlate migratiestromen op gang na het opheffen van de coronamaatregelen- en reisbeperkingen. De instroom asielzoekers uit Syrië bleef hoog. Daarbij kwam de evacuatie uit Afghanistan. En nu nog een oorlog in Oekraïne. De mensen die daar geen rechtmatig verblijf hadden, moeten zich ook melden in Ter Apel.’

Gebrekkige doorstroom

De oorzaak van de huidige problemen in het asielsysteem liggen in de ogen van Alvin vooral bij een gebrekkige doorstroom. Hij zegt: ‘Op dit moment is het (tijdig) afhandelen van aanvragen niet het grootste probleem. Mensen die al een status hebben gekregen, houden bedden in de (nood)opvang bezet omdat er simpelweg geen woningen of andere opvanglocaties vrijkomen. We kunnen daarvoor niet alleen naar de gemeente Ter Apel kijken of naar het COA wijzen. Zij werken zich rot. Het besef moet groeien dat asiel iets is van ons allemaal.’

Heftige beelden

Verreweg de meeste mensen die in Ter Apel aankloppen voor asiel, zijn gevlucht uit barre omstandigheden. ‘Net als afgelopen najaar worden we momenteel geconfronteerd met heftige beelden’, vertelt Alvin. ‘Het aanmeldcentrum barst uit zijn voegen en gezinnen met kleine kinderen sliepen noodgedwongen op de vloer van onze kantoren en wachtruimtes. Ik ben IND'er omdat ik geloof dat ieder mens recht heeft op veiligheid en bescherming. En op een eigen bed. Daar werk ik iedere dag keihard voor. Het zien van deze vluchtelingen, de frustratie als het niet lukt om hen verder te helpen… dat raakt me in mijn mens-zijn. Het voelt verkeerd.’

Doorstroomproces zit muurvast

Als Alvin iets kon veranderen aan het asielprobleem in Nederland, zou een gezamenlijke aanpak bovenaan zijn wensenlijstje staan. ‘Als tactisch manager is het mijn voornaamste taak om verbinding te leggen tussen de politieke werkelijkheid in Den Haag en de uitvoering op de werkvloer. Ik wil bewustzijn creëren over de situatie in Ter Apel. Laten weten wat er speelt en wat er nodig is. Het zou geweldig zijn Nederland gezamenlijk de schouders onder dit probleem zet. Overheid, lokale overheden, uitvoeringsorganisaties, iedereen.’

Vooruitkijken

De IND is momenteel druk bezig met het afhandelen van de huidige asielaanvragen. ‘En we maken een inhaalslag op de aanvragen van afgelopen najaar", zegt Alvin. ‘Maar we moeten ook vooruitkijken. Aanvragen die nu binnenkomen, vragen volgend jaar om een beslissing. En dat zijn er héél erg veel. Daarom zijn we al hard op zoek naar nieuwe collega's die ons komen helpen in het hoor- en beslisproces. We hebben landelijk nog zo'n 150 tot 250 mensen nodig. In Ter Apel minimaal 45.’

Samen is de crux

Al is extra capaciteit niet de enige oplossing. Dat beseft de manager ook. ‘We zijn voortdurend bezig om onze processen beter en efficiënter in te richten. Zo gaan nareizende gezinsleden sinds kort op afspraak naar Zevenaar – dit om Ter Apel te ontlasten. Dankzij ICT-verbeteringen kunnen onze medewerkers meer thuiswerken, wat de drempel verlaagt om voor Ter Apel te werken. En ondertussen zijn we op zoek naar een tweede locatie in Nederland waar we het "spontane" instroomproces kunnen organiseren. Een tweede aanloopcentrum dus. Alleen zal het geen verrassing zijn dat het ingewikkeld is om zo'n ruimte te vinden. Daar hebben we mee te dealen met elkaar.’