Asiel: laatste ontwikkelingen

Op 25 oktober 2024 heeft de regering nieuwe asielnoodmaatregelen bekendgemaakt. Deze maatregelen staan in de brief van minister-president Schoof aan de Tweede Kamer. Deze maatregelen gaan niet direct in en worden nog uitgewerkt in een wetsvoorstel. Tot die tijd zijn er geen gevolgen voor uw asielaanvraag of asielvergunning. Als er meer bekend wordt over de maatregelen, leest u dat op deze pagina.

De Immigratie en Naturalisatiedienst (IND) neemt de komende 6 maanden geen beslissing op asielaanvragen van Syriërs. Ook neemt de IND geen beslissing op asielaanvragen van (Palestijnse) staatlozen die in Syrië woonden. Dit komt omdat er onduidelijkheid is over de situatie in Syrië na de val van de Assad-regering. Daarom heeft de minister van Asiel en Migratie een tijdelijke beslisstop ingesteld. Ook is er (nog steeds) geen gedwongen vertrek mogelijk naar Syrië, zolang deze maatregel geldt.

Gevolgen beslisstop

De IND beslist niet op asielaanvragen voor bepaalde tijd. De huidige beslisstop is voor 6 maanden, maar kan eerder beëindigd worden. De beslisstop kan ook met 6 maanden verlengd worden. Dit hangt af van de situatie in Syrië. Een gevolg is ook dat de IND langer de tijd krijgt om te beslissen op de asielaanvragen.

Gevolgen voor uw asielaanvraag

U krijgt alleen een eerste gesprek (aanmeldgehoor) met de IND. U krijgt geen tweede gesprek (nader gehoor) totdat de IND weer kan beslissen.

Gevolgen voor gezinshereniging (nareis)

Hebt u al een asielvergunning en hebt u een aanvraag gedaan om uw gezinslid naar Nederland te halen? De IND beslist nog steeds op deze aanvragen voor gezinsleden.

Wanneer wel beslissing IND

De beslisstop geldt niet in de volgende situaties:

• Uw asielaanvraag is ouder dan 21 maanden en de IND heeft voldoende informatie.
• U hebt de IND verteld dat u de Syrische nationaliteit hebt. Maar uit onderzoek blijkt dat u een andere nationaliteit hebt.
• U hebt als (Palestijns) staatloze onvoldoende duidelijk gemaakt dat u in Syrië woonde.
• Een ander EU-land is verantwoordelijk voor uw asielaanvraag. Bijvoorbeeld omdat u al asiel hebt aangevraagd in dat EU-land of omdat u daar hebt verbleven.
• U hebt al bescherming in een ander EU-land. Of u bent ergens anders erkend als vluchteling en u hebt daar een verblijfsvergunning.
• Uw aanvraag is buiten behandeling gesteld omdat u niet meewerkt aan de asielprocedure. Of omdat u zonder bericht voor langere tijd bent vertrokken. Buiten behandeling gesteld betekent dat de IND niet naar de inhoud van de aanvraag kijkt.
• De IND heeft de aanvraag afgewezen omdat u een gevaar bent voor de openbare orde of nationale veiligheid.
• U hebt een verblijfsvergunning asiel voor onbepaalde tijd aangevraagd.
• U hebt om medische redenen gevraagd om uitstel van vertrek op grond van artikel 64 Vreemdelingenwet.

Er zijn verschillende asielprocedures in Nederland. Welke procedure u volgt hangt af van uw reis en het land waar u vandaan komt. Hebt u asiel aangevraagd in een ander Europees land of hebt u een Europees visum? Dan volgt u de Dublinprocedure. Komt u uit een veilig land van herkomst of krijgt u bescherming in een ander Europees land? Dan volgt u de veilige landenprocedure. Deze procedures zijn korter en u hebt 1 gesprek met de IND. Als u de Algemene Asielprocedure volgt krijgt u 2 gesprekken: het aanmeldgehoor en het nader gehoor. In dit laatste gesprek vertelt u uitgebreid over de redenen van uw asielaanvraag.

Beslistermijn van uw asielaanvraag

In de wet staat dat de IND normaal 6 maanden de tijd heeft om te beslissen op een asielaanvraag. Dit is de wettelijke beslistermijn. De wachttijden lopen op. Daarom heeft de Nederlandse regering besloten om de beslistermijn te verlengen met 9 maanden. De verlenging geldt als u asiel aanvraagt tussen 27 september 2022 en uiterlijk 1 januari 2025. Er wachten nog veel asielaanvragen op een beslissing en er komen nog steeds veel asielaanvragen bij.

Wanneer uw aanvraag ongeveer aan de beurt is bij de IND, verschilt per procedure. De IND heeft voor elke procedure een schatting gemaakt van hoelang het gemiddeld duurt voordat u aan de beurt bent. In de tabel hieronder leest u hoelang het gemiddeld duurt:

Het kan langer of korter duren voordat u aan de beurt bent

De wachttijden zijn een gemiddelde en zijn bedoeld om een algemeen beeld te geven. Soms bent u eerder aan de beurt dan de gemiddelde wachttijd of juist later. Wanneer u precies aan de beurt bent, hangt af van uw situatie en van de capaciteit van de IND. Als uw aanvraag ingewikkeld is om op te beslissen, is een medewerker met extra kennis nodig. Als u een gesprek hebt, moeten de juiste medewerker en tolk beschikbaar zijn. En soms moet u gebracht kunnen worden naar uw afspraak.

Op dit moment wachten aanvragers van een asielvergunning gemiddeld ruim een jaar op een beslissing. Ook aanvragers van gezinshereniging (nareis) wachten lang op een beslissing. De IND begrijpt dat het moeilijk is dat u lang moet wachten op uw beslissing. De lange wachttijd heeft verschillende redenen. We leggen deze redenen kort uit. Ook leggen we uit welke maatregelen we nemen om u zo snel mogelijk duidelijkheid te geven over uw toekomst.

Oorzaken langere wachttijden bij IND

Veel asielaanvragen

Het aantal vluchtelingen blijft hoger dan het aantal beslissingen dat de IND neemt. Daardoor blijft het aantal openstaande aanvragen stijgen. Ook komen steeds meer alleenstaande minderjarige vluchtelingen naar Nederland. Dit zijn kinderen jonger dan 18 jaar die zonder ouders zijn gevlucht. Verder is het aantal aanvragen voor gezinshereniging (nareis) gestegen.

Optelsom van drukte en capaciteit

Veel mensen vragen asiel of gezinshereniging aan in Nederland. De IND werkt hard om op al deze aanvragen te beslissen. De IND krijgt elk jaar een opdracht van de Nederlandse overheid. Daarin staat ook hoeveel beslissingen de IND dat jaar minstens moet nemen. We hebben in 2023 veel meer beslissingen genomen dan de opdracht was. Dit geldt voor de algemene asielprocedure en de nareisprocedure. Toch blijft het druk en zijn de wachttijden lang. Helaas lukt het niet altijd om deze drukte op te vangen door meer mensen aan te nemen. Beslissen op een asielaanvraag of nareisaanvraag is ingewikkeld en moet met aandacht gebeuren. Het opleiden en inwerken van nieuwe medewerkers kost tijd.

Maatregelen om wachttijden te verkorten

De IND neemt de volgende maatregelen om de wachttijden te verkorten.

Snellere behandeling bij weinig kans op een asielvergunning

De IND moet asielaanvragen met weinig kans op een asielvergunning sneller behandelen. Het gaat bijvoorbeeld om aanvragers die eerder asiel hebben aangevraagd in een ander Europees land. Of om aanvragers die uit een veilig land komen.

Gevolgen voor de planning van uw asielaanvraag

Hebt u asiel aangevraagd? In principe probeert de IND de behandeling van aanvragen in alle asielprocedures op volgorde van binnenkomst te plannen. Door de genomen maatregelen is dit soms niet mogelijk. Het kan dus gebeuren dat iemand die korter in Nederland is, eerder aan de beurt is dan u.

De behandeling van uw nareisaanvraag

Hebt u gezinshereniging (nareis) aangevraagd? De IND neemt de aanvragen in volgorde van binnenkomst in behandeling.

De IND leidt meer medewerkers op

De IND neemt nieuwe medewerkers aan om de wachttijden te verkorten. Beslissen op een aanvraag is ingewikkeld en moet met aandacht gebeuren. Daardoor kost het veel tijd om nieuwe medewerkers op te leiden en in te werken. Medewerkers aannemen heeft dus niet direct een zichtbaar effect op het verkorten van de wachttijden. Daarnaast neemt de IND medewerkers aan die bijvoorbeeld de administratie van beslismedewerkers kunnen overnemen. De beslismedewerkers hebben hierdoor meer tijd om te beslissen op asiel- of nareisaanvragen.