Nederlander worden met een RANOV-vergunning

Ruim 8000 vergunninghouders die op het moment van de RANOV-vergunningverlening volwassen waren, hebben sinds 1 november een aantal vrijstellingen gekregen om het Nederlanderschap aan te vragen. Zo hoeven zij niet langer in het bezit te zijn van een geldig buitenlands paspoort (of ander bewijs van nationaliteit). Zij zijn ook niet meer verplicht om een geboorteakte of geboorteregistratiebewijs te overleggen en hoeven geen afstand meer te doen van hun oorspronkelijke nationaliteit. Deze regeling gold eerder al voor 2000 (destijds) minderjarigen die onder de RANOV-regeling vallen.

Achtergrond RANOV-regeling

In 2007 besloot het kabinet-Balkenende IV tot een pardonregeling voor een groep van zo'n 28.000 vreemdelingen. Zij verbleven al langere tijd in Nederland. Op 15 juni 2007 trad de Regeling ter afwikkeling nalatenschap oude Vreemdelingenwet (RANOV-regeling) in werking. Deze regeling, ook wel de pardonregeling genoemd, was bedoeld voor vreemdelingen die onder de oude Vreemdelingenwet (vóór 1 april 2001) een asielaanvraag hadden ingediend. Voorwaarde was dat zij sinds 1 april 2001 in Nederland. Om een verblijfsvergunning op grond van de RANOV-regeling te krijgen, moest de lopende (asiel)procedure worden ingetrokken. Op grond van de pardonregeling hebben ongeveer 28.000 vreemdelingen uiteindelijk een reguliere verblijfsvergunning gekregen.

Ontwikkelingen en vrijstellingen

Vijf jaar later konden zij een aanvraag voor het Nederlanderschap indienen volgens de geldende voorwaarden, waaronder de documenteneis om hun identiteit en nationaliteit aan te tonen. Veel RANOV-vergunninghouders hebben deze documenten niet. Staatssecretaris Broekers-Knol (Justitie en Veiligheid) schreef daarom in een brief aan de Tweede Kamer dat een deel van de RANOV-vergunninghouders vanaf 1 juni 2021 in de optie- en naturalisatieprocedure is vrijgesteld van de documenteneis en de verplichting om afstand te doen van de oorspronkelijke nationaliteit. Met de brief aan de Tweede Kamer van juli 2021 laat de staatssecretaris weten dat dit vanaf 1 november 2021 voor alle RANOV-vergunninghouders geldt.

Rol van de IND

Het parlement stelt de wet- en regelgeving vast. De IND voert deze wet- en regelgeving vervolgens uit. Aan de hand van de wetten en regels kijkt de IND wie in Nederland mag blijven. En wie in aanmerking komt om Nederlander te worden door naturalisatie. De gemeente beoordeelt de aanvraag om Nederlander te worden door optie. Het aanvragen van naturalisatie of optie moet altijd bij de gemeente.

Een aantal voorwaarden voor het Nederlanderschap

Het is belangrijk te weten dat de IND en de gemeente nog altijd toetsen of de betrokkenen in aanmerking komen voor het Nederlanderschap. Ook RANOV-vergunninghouders. De documenteneis en afstandsplicht vervallen dus, maar verder moeten de aanvragers nog steeds voldoen aan alle andere voorwaarden om Nederlander te worden. Zo moet een aanvrager bijvoorbeeld vijf jaar of langer onafgebroken met een geldige verblijfsvergunning in Nederland wonen en geen gevaar vormen voor de openbare orde of nationale veiligheid. Een ander voorbeeld is de inburgeringsplicht die ook voor de RANOV-vergunninghouders geldt. Als er grote twijfels zijn over iemands identiteit of nationaliteit, kan een aanvraag ook worden afgewezen.

Een afwijzing, wat nu?

RANOV-vergunninghouders die worden afgewezen door de gemeente (optie) kunnen daar bezwaar maken tegen de beslissing. Als de IND een negatieve beslissing heeft genomen (naturalisatie), is het mogelijk om bij ons bezwaar te maken. Lees meer over bezwaar maken en in beroep gaan tegen een beslissing van de IND. In de praktijk verandert er voor de vergunninghouders overigens niets, het verblijfsrecht in Nederland blijft gewoon gelden.

Veelgestelde vragen

Veelgestelde vragen van de aanvrager

Wanneer kom ik in aanmerking voor de regeling die per 1 juni 2021 is ingegaan?

U komt hiervoor in aanmerking als u een RANOV-vergunning hebt gekregen toen u:

jonger was dan 18 jaar;
niet getrouwd was; en
daarna altijd in Nederland hebt gewoond.

Ik heb als meerderjarige een RANOV-vergunning gekregen. Wanneer kom ik in aanmerking voor deze nieuwe regeling?

U komt per 1 november 2021 voor deze regeling in aanmerking.

Stuurt de IND iedereen een brief die mogelijk in aanmerking komt voor deze regeling?

De IND heeft aan het begin van deze regeling eenmalig een brief gestuurd aan mensen die vóór 2 juni 2021 volwassen zijn geworden. Alle andere mensen die mogelijk in aanmerking komen, ontvangen in de week van 20 september 2021 een brief van de IND. De brief wordt verstuurd per groep van 2.000 personen. Het kan dus zijn dat u vrijdag of zaterdag pas een brief ontvangt.

Waar doe ik een aanvraag om Nederlander te worden?

U maakt een afspraak bij uw gemeente. Tijdens de afspraak neemt een medewerker van de gemeente de aanvraag met u door. Als u een brief van de IND hebt gekregen, neem die dan mee. Hebt u geen brief gekregen, dan kunt u nog steeds een afspraak maken bij de gemeente. De gemeente controleert of de vrijstellingen ook voor u gelden.

Wat zijn de vrijstellingen?

U hebt geen geldig buitenlands paspoort of een ander bewijs nodig waaruit uw nationaliteit blijkt
U hebt geen (buitenlandse) geboorteakte of geboorteregistratiebewijs nodig;
U hoeft geen afstand te doen van de nationaliteit die u nu hebt

Op mijn aanvraag om Nederlander te worden is nog niet beslist, geldt de vrijstelling ook voor mij?

Hebt u voor 1 juni 2021 of voor 1 november 2021 naturalisatie of optie aangevraagd en nog geen beslissing gekregen? Dan gelden de vrijstellingen ook voor u.

Als u onder de doelgroep valt voor de regeling die per 1 juni 2021 is ingegaan, past de IND de vrijstelling per 1 juni 2021 toe.

Was u meerderjarig toen u een RANOV-vergunning kreeg, dan past de IND de vrijstelling per 1 november 2021 toe. Dat betekent dat de IND tijdelijk niet op uw aanvraag beslist als u aan alle overige voorwaarden voldoet.

Ik heb een RANOV-vergunning gehad maar heb nu een andere vergunning. Gelden de vrijstellingen dan ook voor mij?

Ja, ook als u nu een andere vergunning hebt, gelden de voorstellingen voor u.

Ik ben met mijn ouders Nederland binnengekomen toen ik jonger was dan 18 jaar. Maar toen ik de RANOV-vergunning kreeg was ik ouder dan 18 jaar. Geldt de regeling die per 1 juni 2021 is ingegaan ook voor mij?

Nee, de vrijstellingen gelden nog niet voor u. U moest jonger dan 18 jaar zijn op de ingangsdatum van uw RANOV-vergunning. De vrijstellingen gelden voor u per 1 november 2021.

Mijn ouders hebben een RANOV-vergunning gekregen. Ik ben geboren nadat ze die vergunning kregen. Ik heb geen RANOV-vergunning gekregen maar een andere reguliere vergunning. Gelden de vrijstellingen voor mij?

Als u geboren bent nadat uw ouders een RANOV-vergunning hebben gekregen, bent u nu (2021) nog minderjarig. Een minderjarige kan geen verzoek indienen om Nederlander te worden. Wel kunt u meegaan met de aanvraag van uw ouder(s) als zij Nederlander willen worden. U hoeft dan geen paspoort te overleggen.

Ik heb een RANOV-vergunning gekregen, maar ben vertrokken uit Nederland. Ik ben nu terug en heb een reguliere verblijfsvergunning. Gelden de vrijstellingen voor mij?

Nee, de vrijstellingen gelden niet voor u. De regel is dat u na uw RANOV-vergunning altijd in Nederland hebt gewoond.

Zijn er meer voorwaarden om Nederlander te worden vervallen?

Nee, alle andere voorwaarden voor een optie of een naturalisatie blijven gelden.

Doordat de vrijstellingen voor mij (gaan) gelden hoef ik nu geen documenten te laten zien. Wat doen de IND en de gemeente als zij signalen krijgen dat de persoonsgegevens of nationaliteit niet kloppen?

Ook als de documenteneis niet geldt, let de overheid op zulke signalen. Wilt u Nederlander worden en twijfelt de IND over uw persoonsgegevens en/of nationaliteit? Dan wijst de IND de aanvraag om Nederlander te worden af.

Deze regel geldt ook bij aanvragen van toegelaten vluchtelingen om Nederlander te worden. Een toegelaten vluchteling hoeft geen documenten te laten zien uit het land waaruit hij gevlucht is.

Toen ik één van mijn verblijfsvergunningen kreeg is er een leeftijdsonderzoek of taalanalyse gedaan. Door die onderzoeken twijfelt de IND over mijn identiteit en nationaliteit. Gelden de vrijstellingen voor mij?

Als de IND beschikt over aanwijzingen dat uw identiteit of nationaliteit niet klopt, is het mogelijk dat uw aanvraag om optie of naturalisatie wordt afgewezen. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn als er bij uw toelating tot Nederland een leeftijdsonderzoek of een taalanalyse heeft plaatsgevonden, waardoor er twijfels zijn ontstaan aan uw leeftijd of herkomst.

Kan ik mijn verblijfsvergunning kwijtraken als de IND twijfels heeft over mijn identiteit?

De IND kan na 12 jaar aaneengesloten rechtmatig verblijf uw verblijfsvergunning niet meer intrekken als u onjuiste informatie heeft gegeven. Als u alsnog uw juiste identiteit aangeeft, zal uw verblijfsvergunning niet worden ingetrokken. Wel moet u een nieuwe verblijfsvergunning vragen met uw nieuwe persoonsgegevens. Ook gaat de termijn om de Nederlandse nationaliteit te vragen opnieuw lopen. Dit betekent dat u dan meestal opnieuw 5 jaar moet wachten voordat u Nederlander kunt worden. Bijvoorbeeld: op 1 december 2021 laat u uw persoonsgegevens wijzigen in de Basisregistratie Personen (BRP) van de gemeente waar u woont. U vraagt daarna een verblijfsvergunning met uw juiste persoonsgegevens. U kunt dan vanaf 1 december 2026 de Nederlandse nationaliteit aanvragen.

Veelgestelde vragen over de regeling

Wat houdt de documenteneis om Nederlander te worden in?

Wie een regulier verblijfsrecht heeft (dat is alles op de asielstatus na) en Nederlander wil worden, moet in beginsel voldoen aan de documenteneis. Een geldig buitenlands paspoort of ander buitenlands reisdocument en een geboorteakte/geboortebewijs uit het land van herkomst zijn de documenten die onder deze eis vallen.

Welk deel van de RANOV-vergunninghouders komt in aanmerking voor de vrijstelling van de documenteneis die per 1 juni 2021 is ingegaan?

De staatssecretaris van Justitie en Veiligheid heeft besloten dat er een vrijstelling van de documenteneis is voor de groep RANOV-vergunninghouders die als minderjarige samen met hun ouder(s) of zelfstandig een RANOV-vergunning hebben gekregen.

Wat houdt de vrijstelling van de documenteneis in?

Voor deze groep geldt dat zij zijn vrijgesteld van:

het overleggen van een geldig buitenlands paspoort of ander nationaliteit bewijs,
het overleggen van een (buitenlandse) geboorteakte/geboorteregistratiebewijs en
de verplichting om afstand te doen van de oorspronkelijke nationaliteit (en daarvan een bewijsstuk te overleggen).

Wanneer komen mensen die als meerderjarige een RANOV-vergunning hebben gekregen ook in aanmerking?

Zij komen per 1 november 2021 voor dezelfde vrijstelling van de documenteneis in aanmerking.

Geldt deze vrijstelling ook voor aanvragers die een andere (niet RANOV) verblijfsvergunning kregen?

De staatssecretaris van Justitie en Veiligheid heeft besloten dat de vrijstelling van de documenteneis alleen geldt voor de groep RANOV-vergunninghouders. Kinderen die geboren zijn nadat de ouders een RANOV-vergunning hebben gekregen, zijn nu (2021) nog minderjarig. Een minderjarige kan geen verzoek indienen om Nederlander te worden. Wel kunnen zij meegaan met de aanvraag van uw ouder(s) als zij Nederlander willen worden. Zij hoeven dan geen paspoort te overleggen.

Er is geen uitzondering voor aanvragers die nooit een RANOV-vergunning hebben gehad.

Vanaf welke datum moet de aanvrager ingeschreven staan in de Basisregistratie Personen (BRP) om in aanmerking te komen voor de vrijstelling?

De aanvrager woont sinds de afgifte van de RANOV-vergunning onafgebroken in Nederland. En staat in ieder geval sinds 1 januari 2009 ingeschreven in de BRP.

Stond de aanvrager niet ingeschreven in de BRP op 1 januari 2009? Of is er sprake van (tussentijdse) uitschrijving uit de BRP? Dan moet de aanvrager met bewijsstukken aantonen dat hij/zij ook tijdens de periode van ongeregistreerd hoofdverblijf in Nederland is blijven wonen.

Is er voor deze regeling een aangepast legestarief voor optie en/of naturalisatie?

Nee, de gewone tarieven gelden.

Hoe weet de gemeente hoeveel potentiële aanvragers er in haar gemeente wonen?

De IND heeft een lijst gemaakt met het aantal potentiële aanvragers per gemeente. De lijst bevat geen namen van potentiële aanvragers.

Is het Adviesblad Naturalisatie aangepast voor deze regeling?

Ja, u vindt het aangepaste adviesblad op Portaal Gemeente of in bijlage 1 van WBN 2021/6.