Jaarcijfers 2023: meer werk voor de IND dan voorgaande jaren

De drukte was ook merkbaar op andere vlakken. Zo werden bijna twee keer zoveel gerechtelijke procedures over verblijf gevoerd als in 2022. En ook het aantal afspraken aan de loketten nam toe. In de algemene en verlengde asielprocedure ging het inwilligingspercentge omlaag van 78% in 2022 naar 62% in 2023.
Dit is te zien in de jaarcijfers van de IND over 2023. 

Meer asielaanvragen behandeld 

De IND heeft het afgelopen jaar extra maatregelen genomen om meer beslissingen te kunnen nemen. In totaal heeft de dienst bijna 35 duizend asielaanvragen behandeld in 2023. Dit zijn zo’n 8,5 duizend beslissingen meer dan aanvankelijk gepland. 

Doordat het aantal aanvragen al langere tijd veel hoger is dan waarvoor de IND is ingericht, wachtten eind 2023 bijna 50 duizend asielaanvragers op een beslissing van de IND. 

“We verbeteren waar dat kan”, vertelt Rhodia Maas, directeur-generaal van de IND. “Bijvoorbeeld door efficiënter te werken bij meer planbare aanvragen, zoals voor nareis en naturalisatie. Kansrijke asielaanvragen op basis van het landenbeleid, zoals van Syriërs, behandelen we sneller. Net als aanvragers die juist weinig kans maken. Bovendien groeide de IND afgelopen jaar tot meer dan 6 duizend voltijd medewerkers.”

Meer gerechtelijke procedures en dwangsommen

De IND betaalde in 2023 11,3 miljoen euro aan dwangsommen voor ingebrekestellingen en beroepen niet tijdig beslissen. In totaal ontving de IND ruim 28 duizend ingebrekestellingen (28.670) in 2023 versus ruim 19 duizend een jaar eerder (19.830). In december kondigde de staatsecretaris van Justitie en Veiligheid aan dat de wettelijke beslistermijn voor asielaanvragen in 2024 opnieuw verlengd is met 9 maanden; van 6 maanden naar 15 maanden. Aanvragers moeten geregeld langer wachten dan de verlengde wettelijke termijn, waardoor het aantal ingebrekestellingen en dwangsommen naar verwachting komend jaar verder oploopt. 

Meer naturalisatie en loketafspraken

Bij de meeste alle andere werkzaamheden, zoals naturalisatie, behandelde de IND meer aanvragen dan een jaar eerder. Dat geldt ook voor de dienstverlening aan aanvragers. Zowel het aantal afspraken aan het loket als het aantal uitgereikte verblijfsdocumenten was groter dan een jaar eerder. 

Er zijn in 2023 minder aanvragen gedaan voor kennismigratie (25.880) en gezinsmigratie (regulier, 41.820) gedaan dan in 2022 (respectievelijk 33.030 en 45.300). 

Wachten op bezwaar

In bezwaarzaken (regulier) moesten aanvragers lang wachten. Een kwart van deze zaken kon binnen de wettelijke termijn behandeld worden. Eind 2023 waren nog 22 duizend reguliere bezwaarzaken in afwachting van een beslissing. Inmiddels is de IND gestart met het inlopen van de achterstanden.

Zorgvuldig en snel beslissen

“De IND wil zorgvuldig en tijdig beslissen over wie in Nederland mag blijven en wie niet” vertelt Rhodia Maas, directeur-generaal van de IND. “Zorgvuldig beslissen lukt ons heel goed, ruim meer dan 80% van onze beslissingen houdt stand voor de rechter. Dat percentage is zelfs gestegen afgelopen jaar. De uitdaging is om een steeds groter aantal aanvragen nog steeds zorgvuldig en ook sneller te behandelen.” 

Duidelijkheid geven

Maas licht toe dat het niet alleen om snelheid gaat. “Het helpt aanvragers ook als ze meer duidelijkheid hebben. Daarom willen we hen beter inzicht geven in de status van hun procedure. Dat is een van de speerpunten voor 2024.”