Bewijsnood

Laatste update: 29 augustus 2024

Om Nederlander te worden via naturalisatie of optie hebt u een paspoort en een geboorteakte nodig. Lees wanneer u geen paspoort en/of geboorteakte nodig hebt. Hoe u een paspoort en geboorteakte kunt krijgen. En wat u moet doen als het niet lukt om de documenten te krijgen.

Wat is bewijsnood?

Als u Nederlander wilt worden, hebt u een gelegaliseerde geboorteakte en een geldig buitenlands paspoort nodig. Hebt u deze niet? Dan verwacht de IND dat u uw best doet om deze documenten te krijgen. Lukt het u niet om documenten te krijgen? En laat u dit met documenten zien? Dan kan de IND besluiten dat u deze documenten niet meer hoeft te laten zien. Dit noemen we bewijsnood.

Paspoort en/of geboorteakte niet nodig

In de volgende situaties hoeft u geen paspoort en/of geboorteakte te laten zien:

Alles uitklappen Alles inklappen
  • U hebt een verblijfsvergunning asiel onbepaalde tijd

    open minus
  • U bent een minderjarig kind

    open minus
  • U bent staatloos

    open minus
  • U hebt een RANOV vergunning gehad

    open minus
  • U hebt officiële documenten/akten uit door Nederland niet-erkende landen

    open minus
  • U hebt de nationaliteit van Syrië

    open minus
  • U hebt de nationaliteit van Somalië

    open minus
  • U bent een etnische Armeniër geboren in Azerbeidzjan

    open minus

Buitenlands paspoort aanvragen

Voor elk land zijn verschillende regels. Vraag bij de ambassade of het consulaat van uw land hoe u een paspoort aanvraagt.

Geboorteakte of geboortebewijs aanvragen

Zoek eerst uit hoe in uw geboorteland geboorten worden ingeschreven. Vraag dit na bij uw overheid. Gebeurt geboorteregistratie met geboorteakten? Dan staat uw geboorteakte vaak in een register. Bij het register in uw geboorteland vraagt u om uw geboorteakte. Soms kan uw ambassade u hierbij helpen. 

Legaliseren geboorteakte

Uw geboorteakte of geboortebewijs moet zijn gelegaliseerd. Legaliseren is het bevestigen van de echtheid van het document. Op de website Nederland Wereldwijd​ vindt u informatie over het legaliseren van een geboorteakte. Staat de informatie over uw geboorteland er niet bij? Neem dan contact op met de overheid of ambassade van uw land.​

Reizen om paspoort of geboorteakte te krijgen

Kunt u het paspoort en/of de geboorteakte niet aanvragen via uw ambassade? Dan moet u naar uw eigen land reizen. Soms kunt u andere mensen vragen of zij de documenten opvragen in uw geboorteland. Denk aan familie, vrienden, notaris of advocaat.

Vraag een laissez-passer als u geen geldig paspoort hebt

Hebt u geen geldig paspoort meer? Of hebt u een vreemdelingenpaspoort waarmee u niet naar uw eigen land mag reizen? Bij de ambassade van uw eigen land kunt u een laissez-passer aanvragen. Een laissez-passer is een tijdelijk reisdocument. Soms krijgt u geen laissez-passer, maar een ander tijdelijk reisdocument.

Landen met andere bewijsstukken

Voor deze landen kunt u ook andere bewijsstukken gebruiken:

Alles uitklappen Alles inklappen
  • Afghanistan

    open minus
  • China

    open minus
  • Eritrea

    open minus
  • Irak

    open minus
  • Landen met militaire dienstplicht

    open minus

Bewijsnood bij naturalisatie / Nederlander worden

Vindt u dat u in bewijsnood bent? Dan moet u laten zien dat het voor u echt niet mogelijk is om aan een paspoort en/of geboorteakte te komen. ​U moet bewijzen met documenten waarom dit niet kan. De IND gaat dan voor uw situatie bepalen of er bewijsnood is.

U moet heel goed uitleggen waarom u niet aan een geboorteakte en/of paspoort kan komen. Krijgt u geen paspoort? Leg dan uit met bewijsstukken waarom uw overheid geen paspoort wil of kan geven. Dit geldt ook als u geen laissez-passer krijgt om naar uw land te reizen.

Voor een geboorteakte en/of paspoort moet u misschien reizen. Soms moet u reizen naar uw land van herkomst. U moet hiervoor veel moeite doen. U moet aantonen wat u allemaal hebt gedaan en waarom het niet gelukt is.

De volgende situaties zijn onvoldoende reden voor bewijsnood:

  • Een negatief reisadvies voor uw eigen land.
  • Geen geld hebben om te reizen.
  • Geen contact durven opnemen met de overheid van uw land.

U kunt familie, vrienden, een notaris of advocaat vragen de documenten voor u aan te vragen. Kan dat niet? Dan moet u met documenten laten zien waarom dit niet kan. 

Het is ook belangrijk dat u bij de juiste organisaties het paspoort en/of de geboorteakte hebt aangevraagd.

Documenten bewijsnood

U krijgt niet snel vrijstelling van de regel om een geboorteakte of paspoort te laten zien. Alleen op basis van uw persoonlijke situatie kunt u vrijstelling krijgen. U laat bijvoorbeeld één van de volgende bewijzen zien:

  • Een verklaring van uw overheid waarin staat dat u geen paspoort en/of geboorteakte kan laten zien. In de verklaring staat ook waarom dit niet kan. U neemt hiervoor contact op met uw ambassade. Of met de organisatie van de overheid in uw land van herkomst dat het paspoort en/of de geboorteakte afgeeft. 
  • Bewijsstukken waaruit blijkt dat u moeite hebt gedaan om een paspoort en/of geboorteakte te krijgen. Bijvoorbeeld reisbescheiden (tickets) van reizen die u en/of familieleden hebben gemaakt. Brieven of e-mails van informatie die u hebt opgevraagd of verzoeken die u hebt gedaan. Documenten van scholen, kerken, advocaten of andere organisaties die u om hulp hebt gevraagd.

Deze documenten zijn bij de aanvraag voor naturalisatie of optie niet ouder dan 6 maanden.

Voorbeelden bewijsnood

Hieronder leest u voorbeelden van bewijsnood. Deze voorbeelden zijn bedoeld om u een idee te geven wanneer de IND oordeelt dat bewijsnood geldt. In de voorbeelden staan landen genoemd, maar de situaties gelden ook voor andere landen.

Alles uitklappen Alles inklappen
  • Voorbeeld 1 bewijsnood

    open minus
  • Voorbeeld 2 bewijsnood

    open minus

Voorbeelden geen bewijsnood

Hieronder staan een aantal voorbeelden waarbij geen bewijsnood geldt. Deze voorbeelden zijn bedoeld om een idee te geven wat u moet doen om aan documenten te komen. In de voorbeelden staan landen genoemd, maar de situaties gelden niet alleen voor dat land.

Alles uitklappen Alles inklappen
  • Voorbeeld 1 geen bewijsnood

    open minus
  • Voorbeeld 2 geen bewijsnood

    open minus
  • Voorbeeld 3 geen bewijsnood

    open minus
  • Voorbeeld 4 geen bewijsnood

    open minus