Toezicht op erkend referent

De IND controleert of de referent en de vreemdeling zich aan de regels houden. Wanneer de referent de wettelijke verplichtingen niet nakomt, kan de IND sancties (straf) opleggen. U leest op deze pagina meer over hoe de IND handhaaft en welke sancties de IND aan de (erkend) referent kan opleggen.

Wat de IND controleert

De IND kan op elk moment controleren of een (erkende) referent en de vreemdeling zich aan de regels houden. De IND controleert achteraf deze zaken:

Of de vreemdeling (nog) aan de verblijfsvoorwaarden voldoet;
Of u blijft voldoen aan de voorwaarden voor erkenning als referent;
Of u uw plichten als referent nakomt.

Manieren van controleren

De IND heeft verschillende manieren van controleren:

De IND vraagt informatie op bij de referent of de vreemdeling.
De IND doet een controle van de administratie op locatie.
De IND vraagt informatie op bij andere (overheids)instanties, zoals de Inspectie SZW of de Kamer van Koophandel.
De IND onderzoekt informatie of signalen van derden.

Sancties (straffen)

Wanneer de erkende referent of vreemdeling de wettelijke verplichtingen niet nakomen, kan de IND verschillende sancties opleggen:

Waarschuwing en bestuurlijke boete

Bij de eerste overtreding van een verplichting, geeft de IND eerst een waarschuwing. Een waarschuwing is een aantekening in uw dossier bij de IND. Een waarschuwing is 24 maanden geldig. Daarna wordt de aantekening uit uw dossier verwijderd. Een waarschuwing wordt gegeven aan de referent of de vreemdeling. Overtreedt u binnen 24 maanden opnieuw dezelfde verplichting, dan kan de IND een bestuurlijke boete opleggen. Bij een ernstige overtreding kan de IND ook meteen een bestuurlijke boete geven.

De bestuurlijke boete wordt opgelegd aan de referent. Maar in een aantal situaties krijgt de vreemdeling de bestuurlijke boete opgelegd:

De vreemdeling heeft geen referent en heeft dus zelf een wettelijke verplichting overtreden.
Het is aannemelijk dat de vreemdeling op de hoogte was van het feit dat de referent niet meer aan zijn wettelijke verplichtingen als referent voldeed. In dit geval informeert de IND de vreemdeling. De vreemdeling krijgt 2 weken de tijd om de gegevens te controleren en eventueel te wijzigen. Doet de vreemdeling dat niet, dan krijgt hij een bestuurlijke boete.

De IND kan tot 5 jaar nadat een wettelijke verplichting is overtreden een bestuurlijke boete opleggen.

Hoe legt de IND een bestuurlijke boete op?

Als een referent of vreemdeling een wettelijke verplichting heeft overtreden, dan maakt de IND een rapport op van de overtreding. In het rapport staat onder andere wie de overtreding heeft begaan, wat de overtreding is en welke verplichting is overtreden.

In het boeterapport kunnen ook meerdere overtredingen zijn opgenomen. Als de IND meerdere overtredingen tegelijk vaststelt, wordt per geval bekeken wat een passende sanctie (straf) is. De IND kan:

Een waarschuwing geven.
1 bestuurlijke boete opleggen.
1 bestuurlijke boete opleggen waarin de hoogte van de boete wordt vermenigvuldigd met het aantal overtredingen.
Meerdere bestuurlijke boetes opleggen.

De IND stuurt het rapport naar de referent of de vreemdeling met een voornemen om een bestuurlijke boete op te leggen. De referent of de vreemdeling kan op dit voornemen reageren. Bijvoorbeeld omdat u het niet eens bent met de bestuurlijke boete. Maar het is niet verplicht om een verklaring af te leggen over de overtreding. Reageer binnen de tijd die staat aangegeven in het voornemen. Binnen 13 weken nadat het boeterapport is opgemaakt, besluit de IND of de bestuurlijke boete wordt opgelegd. Als u hebt gereageerd op het voornemen, staat in de beslissing waarom de hoogte wel of niet is gewijzigd.

U kunt bezwaar maken tegen de bestuurlijke boete. In de beslissing over de bestuurlijke boete staat hoe u dit kunt doen. En binnen welke tijd u bezwaar kunt maken. Het bezwaar heeft geen opschortende werking. Dit betekent dat u de boete nog steeds binnen de gestelde termijn moet betalen. Wijzigt de bestuurlijke boete na het bezwaar? U krijgt eventueel te veel betaalde boete uiteraard terugbetaald.

Een bestuurlijke boete moet worden betaald binnen 6 weken na de datum dat de IND u de bestuurlijke boete heeft opgelegd.

Hoogte bestuurlijke boete

Een bestuurlijke boete wordt opgelegd per overtreding. De boete bedraagt per overtreding maximaal
€ 3.000 voor rechtspersonen, ondernemingen en andere organisaties, en maximaal € 1.500 voor natuurlijke personen.

Er is geen maximum voor het totale boetebedrag. Bijvoorbeeld een referent heeft de administratieplicht overtreden voor 5 vreemdelingen en de informatieplicht voor 1 vreemdeling. De IND kan een bestuurlijke boete opleggen van in totaal 6 keer het maximale boetebedrag.

Bij het bepalen van de hoogte van de bestuurlijke boete houdt de IND rekening met de ernst van de overtreding, de mate waarin de overtreding verweten kan worden en de omstandigheden waaronder de overtreding is gepleegd.

Er wordt eerst gekeken naar de ernst van de overtreding. Het maximale boetebedrag wordt opgelegd bij een ernstige overtreding. De volgende overtredingen worden gezien als ernstig:

Overtreding van de zorgplicht.
Overtreding van de informatieplicht die leidt tot intrekking van de verblijfsvergunning of de erkenning als referent.

Bij een minder ernstige overtreding wordt de boete verlaagt tot 50% van het maximale boetebedrag. De volgende overtredingen worden gezien als minder ernstig:

Overtreding van de informatieplicht door een niet-erkende referent als de informatie die had moeten worden gemeld niet tot intrekking van de verblijfsvergunning leidt.
Overtreding van de administratieplicht door een niet-erkende referent of vreemdeling.

Daarna kijkt de IND naar de verwijtbaarheid van de overtreding. Dit hangt samen met de omstandigheden waarin de overtreding plaatsvond. De IND legt geen bestuurlijke boete op als de overtreding niet verwijtbaar is.

De IND verlaagt het bedrag van de bestuurlijke boete met (nog eens) 50% bij verminderde verwijtbaarheid. Deze verlaging wordt dus berekend over het overgebleven boetebedrag nadat de ernst van de overtreding is meegewogen. Er is sprake van verminderde verwijtbaarheid in de volgende situaties:

De overtreding is het gevolg van een andere onvermijdelijke handeling.
De referent heeft aannemelijk gemaakt dat de overtreding het gevolg is van dwang door derden.

Als na een opgelegde bestuurlijke boete binnen 24 maanden dezelfde wettelijke verplichting opnieuw wordt overtreden, kan de IND de opgelegde bestuurlijke boete verhogen met 50 %.

Voorbeeld:
Een natuurlijk persoon heeft een minder ernstige overtreding begaan. Daarnaast is er sprake van verminderde verwijtbaarheid. De IND legt een boete op van € 375. Dit bedrag is als volgt berekend:
De maximale bestuurlijke boete van € 1.500 is eerst verminderd met 50% omdat het een minder ernstige overtreding is. Het bedrag dat overblijft is € 750. Dit bedrag wordt nog eens met 50% verminderd omdat de overtreding verminderd verwijtbaar is. Het overgebleven boetebedrag is € 375.

Schorsing van de erkenning als referent

De IND kan de erkenning als referent schorsen bij een ernstig vermoeden dat een erkende referent niet (meer) voldoet aan de voorwaarden voor erkenning. De IND of een andere overheidsorganisatie doet onderzoek naar de referent. De schorsing van een erkenning duurt 3 maanden. Maar zolang het onderzoek duurt, kan de schorsing met steeds 3 maanden verlengd worden. De schorsing kan gelden voor 1 of meerdere verblijfsdoelen.

Tijdens de schorsing mag de erkende referent geen gebruik maken van zijn erkenning. U kunt dus geen aanvragen starten als erkenning als referent een toelatingsvoorwaarde is. Ook wordt uw vermelding als erkende referent per direct verwijderd uit het openbaar register erkende referenten.

Intrekking van de erkenning als referent

Bij één of meer van de volgende voorbeelden kan de IND de erkenning intrekken:

De erkenning is verleend op grond van onjuiste of onvolledige gronden.
De erkende referent voldoet niet meer aan de voorwaarden voor erkenning.
De erkende referent heeft zich (meerdere malen) niet aan zijn wettelijke verplichtingen als referent gehouden.
De erkende referent verzoekt zelf om intrekking.
De erkende referent heeft voor de derde keer een boete gekregen voor het niet naleven van de zorgplicht of informatieplicht en de overtreding is door de IND als ernstig benoemd.
De erkende referent weigert medewerking aan het nalevingstoezicht door de IND.
De erkende referent toetst niet zorgvuldig of de vreemdeling aan de voorwaarden voor de verblijfsvergunning voldoet.
De erkende referent heeft bij kennis of vermoedens van misstanden met betrekking tot het verblijf van de vreemdeling in Nederland niet adequaat opgetreden.
De erkend referent treedt niet op als referent voor een vreemdeling en er is al meer dan drie jaar geen verblijfsvergunning verleend of mvv afgegeven ten behoeve van een vreemdeling.

De IND kan een organisatie maximaal 5 jaar lang weigeren als erkende referent als de erkenning is ingetrokken. Een erkenning kan ingetrokken worden voor 1 of meerdere verblijfsdoelen. De organisatie wordt verwijderd uit het openbaar register met erkende referenten. In deze periode mag de organisatie geen gebruik maken van de versnelde procedure, kan de organisatie niet optreden als erkende referent en zal een nieuwe aanvraag tot erkenning worden afgewezen.

Intrekken van verblijfsvergunningen

Bij intrekking van de erkenning, trekt de IND de verblijfsvergunningen in van de vreemdelingen voor wie de erkende referent de referent is. De intrekking van de verblijfsvergunning van de vreemdeling wordt individueel beoordeeld.

Was de vreemdeling niet op de hoogte van de reden voor de intrekking? De verblijfsvergunning wordt niet direct ingetrokken. De vreemdeling krijgt 3 maanden om een andere (wel erkende) referent te zoeken. Lukt dit niet binnen 3 maanden dan kan de verblijfsvergunning alsnog worden ingetrokken. De vreemdeling krijgt eerst een brief waarin staat dat de IND van plan is de verblijfsvergunning in te trekken (voornemen tot intrekking).

Was de vreemdeling op de hoogte van of betrokken bij de reden van intrekking? De IND kan de verblijfsvergunning direct intrekken.

Verhalen van de kosten van uitzetting van de vreemdeling

Als de vreemdeling niet meer rechtmatig in Nederland kan verblijven, controleert de Nederlandse overheid of hij Nederland verlaat. Als hij niet uit eigen beweging vertrekt, kan de overheid hem het land uitzetten. De kosten die daarbij worden gemaakt, kan de IND verhalen op de referent. Het gaat om de kosten voor vervoer naar het vliegveld of de grens, het vliegticket en de kosten van een reisdocument. De IND kan deze kosten verhalen tot 1 jaar nadat het referentschap (de periode dat u de referent van de vreemdeling bent) is geëindigd.

Als de kosten niet kunnen worden verhaald op de referent dan kunnen de kosten worden verhaald op de vreemdeling zelf.

Kosten uitzetting niet meer verhalen

In bepaalde gevallen kunnen de kosten niet meer op de referent worden verhaald, bijvoorbeeld als:

De kosten kunnen worden verhaald op een vervoersonderneming (meestal een luchtvaartmaatschappij).
De kosten zijn gemaakt 1 jaar of langer nadat het referentschap is geëindigd. Of de kosten zijn gemaakt 6 maanden of langer nadat de gastovereenkomst is geëindigd als het gaat om een vreemdeling die in Nederland verbleef als wetenschappelijk onderzoeker op grond van Richtlijn 2005/71/EG of Richtlijn (EU) 2016/801.
Een ander als referent van de vreemdeling optreedt.
De verblijfsvergunning van de vreemdeling is gewijzigd of de vreemdeling heeft een verblijfsvergunning onbepaalde tijd gekregen.
De vreemdeling Nederlander is geworden.
De vreemdeling is overleden.