Nederlander worden door optie

Laatste update: 12 juli 2024

U wilt de Nederlandse nationaliteit sneller aanvragen door optie. Niet iedereen kan optie aanvragen. Lees wat de voorwaarden zijn en hoe u optie aanvraagt.

Voor wie is de aanvraag optie?

U wilt de Nederlandse nationaliteit aanvragen door optie. Een van deze situaties geldt voor u:

U woont in Nederland met een verblijfsvergunning.
U woont in Nederland als burger van de Unie. Een burger van de Unie is iemand die de nationaliteit heeft van een land dat hoort bij de EU, EER of Zwitserland. U hebt geen verblijfsvergunning nodig. Is het land van uw nationaliteit pas lid geworden van de EU toen u al in Nederland woonde? Dan moet u wel een verblijfsvergunning hebben gehad in de jaren dat uw land nog geen lid was van de EU.
U woont in het buitenland. Of u woont in het Caribisch deel van het Koninkrijk der Nederlanden met een verblijfsvergunning. Het Caribisch deel van het Koninkrijk der Nederlanden bestaat uit, Aruba, Curaçao en Sint Maarten. En 3 bijzondere gemeenten: Bonaire, Sint Eustatius en Saba. Nederlander worden buiten Nederland gaat iets anders dan in Nederland. Lees meer over Nederlander worden in het buitenland of Caribisch deel van het Koninkrijk.

Wanneer is optie mogelijk?

Niet iedereen die Nederlander wil worden kan optie aanvragen. U kunt alleen optie aanvragen in een van de volgende situaties:

Alles uitklappen Alles inklappen

U bent geboren in het Koninkrijk der Nederlanden
open minus
- U bent meerderjarig. Meerderjarig betekent dat u 18 jaar of ouder bent. Of vanaf de leeftijd dat u bent getrouwd. U bent geboren in het Koninkrijk der Nederlanden. En u woont in het Koninkrijk sinds uw geboorte. U hebt op het moment van de aanvraag voor optie een geldige verblijfsvergunning.
- U bent geboren in het Koninkrijk der Nederlanden. U bent vanaf uw geboorte staatloos. Dit betekent dat u geen nationaliteit hebt. U woont minimaal 3 jaar achter elkaar met een geldige verblijfsvergunning in het Koninkrijk.
Vanaf 1 oktober 2023 kunt u ook in de volgende situatie een optieverklaring afleggen:
- U bent jonger dan 21 jaar en u bent geboren in het Koninkrijk der Nederlanden. U bent vanaf uw geboorte staatloos. Dit betekent dat u geen nationaliteit hebt. U kunt in redelijkheid geen andere nationaliteit krijgen. Direct voordat u de optieverklaring aflegt, hebt u minimaal 5 jaren achter elkaar stabiel hoofdverblijf in het Koninkrijk. We spreken van stabiel hoofdverblijf als u voldoet aan alle volgende 3 punten:
  - U woont minimaal 5 jaar achter elkaar feitelijk in het Koninkrijk.
  - U en uw ouders hebben altijd actief meegewerkt aan het vertrektraject.
  - U en uw ouders zijn altijd in beeld gebleven bij de Nederlandse Staat.
U bent minderjarig
open minus
U bent minderjarig als u jonger bent dan 18 jaar. Bent u jonger dan 18 jaar, maar getrouwd? Dan bent u niet meer minderjarig. Voor u geldt een van de volgende situaties:
- U bent erkend door een Nederlander. U bent minimaal 3 jaar onafgebroken verzorgd en opgevoed door deze Nederlander. Deze periode van minimaal 3 jaar moet lopen tot de dag waarop u optie aanvraagt. U bent nog geen Nederlander door geboorte of erkenning. Of omdat een rechter heeft vastgesteld dat deze Nederlander uw ouder is. Lees wanneer u Nederlander door geboorte of erkenning bent.
- Vanaf uw geboorte staat u onder het gezamenlijk gezag van een niet-Nederlandse ouder en een Nederlandse ouder. Het gezamenlijk gezag is door de wet bepaalt (van rechtswege) of een rechter in Nederland heeft dit bepaald. U bent sinds het instellen van dat gezag minimaal 3 jaar onafgebroken verzorgd en opgevoed door deze Nederlander. En u woont niet in het land waarvan u de nationaliteit hebt.
U bent meerderjarig
open minus
U bent meerderjarig als u 18 jaar of ouder bent. Of vanaf de dag dat u bent getrouwd als u voor uw 18e verjaardag bent getrouwd. Voor u geldt een van de volgende situaties:
- U woont vanaf de dag waarop u 4 jaar oud werd in het Koninkrijk der Nederlanden. U hebt altijd een geldige verblijfsvergunning gehad. En u hebt nog steeds een geldige verblijfsvergunning.
- U bent oud-Nederlander. En u woont al minimaal 1 jaar in het Koninkrijk der Nederlanden met een geldige verblijfsvergunning voor onbepaalde tijd of een verblijfsvergunning bepaalde tijd met een niet-tijdelijke verblijfsdoel. Lees over tijdelijke en niet-tijdelijke verblijfsdoelen. Is uw Nederlandse nationaliteit ooit ingetrokken, omdat u geen afstand deed van uw andere nationaliteit terwijl dit wel moest? Dan kunt u geen optie aanvragen.
- U bent minimaal 3 jaar getrouwd met een Nederlander. Of u hebt minimaal 3 jaar een geregistreerd partnerschap met een Nederlander. Uw huwelijk of geregistreerd partnerschap is onafgebroken met dezelfde Nederlander. En u woont direct voor de bevestiging van de verkrijging van het Nederlanderschap minimaal 15 jaar onafgebroken met een geldige verblijfsvergunning in het Koninkrijk der Nederlanden.
- U bent 65 jaar of ouder. En u woont direct voor de bevestiging van de verkrijging van het Nederlanderschap minimaal 15 jaar onafgebroken in het Koninkrijk der Nederlanden met een geldige verblijfsvergunning.
U bent voor 1 januari 1985 geboren, geadopteerd of getrouwd
open minus
- U bent vóór 1 januari 1985 geboren uit een Nederlandse moeder. Uw vader had op het moment van uw geboorte niet de Nederlandse nationaliteit. Bent u het kind (geworden) van een persoon die door optie Nederlander is geworden of Nederlander had kunnen worden? U kunt misschien ook door optie Nederlander worden. Met kind (geworden) bedoelen we door geboorte, erkenning, adoptie of gerechtelijke vaststelling. Neem voor meer informatie contact op met uw gemeente.
- U bent vóór 1 januari 1985 geadopteerd door een vrouw die op dat moment de Nederlandse nationaliteit had. U was op dat moment minderjarig. De adoptie is uitgesproken door een rechtbank in het Koninkrijk der Nederlanden. Bent u het kind (geworden) van een persoon die door optie Nederlander is geworden of Nederlander had kunnen worden? U kunt misschien ook door optie Nederlander worden. Met kind (geworden) bedoelen we door geboorte, erkenning, adoptie of gerechtelijke vaststelling. Neem voor meer informatie contact op met uw gemeente.
- U bent vóór 1 januari 1985 getrouwd met een niet-Nederlandse man en hebt daardoor de Nederlandse nationaliteit verloren. U bent sinds kort gescheiden of weduwe. Binnen 1 jaar na de ontbinding van het huwelijk legt u een optieverklaring af. In dit geval geldt niet de voorwaarde dat u moeten wonen in het Koninkrijk der Nederlanden.
U bent oud-Nederlander en u verloor automatisch het Nederlanderschap en EU-burgerschap
open minus

U bent oud-Nederlander. U hebt de Nederlandse nationaliteit en het Unieburgerschap automatisch verloren. Dit betekent dat u geen Nederlander en geen burger van de Europese Unie meer bent. De gevolgen van het verlies van het Unieburgerschap waren op dat moment voor u onevenredig. Onevenredig betekent dat de gevolgen van dit verlies zo zwaar wegen dat dit niet had mogen gebeuren. Bekijk deze brochure voor meer informatie over onevenredige factoren van het verlies van de Nederlandse nationaliteit en het Unieburgerschap:

Hoe krijgt u de Nederlandse nationaliteit terug? 5074 (PDF, 941.49 KB)
Anders
open minus

Gelden de genoemde situaties niet voor u? Dan kunt u geen optie aanvragen. U kunt misschien wel via naturalisatie Nederlander worden. Lees of u Nederlander kunt worden door naturalisatie.

Voorwaarden

Voor de aanvraag voor optie gelden deze voorwaarden:

Uw situatie staat in de lijst onder Voor wie is de aanvraag optie?
U kunt uw identiteit en nationaliteit bewijzen met geldige documenten. Bijvoorbeeld met een paspoort en geboorteakte.
U bent geen gevaar voor de openbare orde of nationale veiligheid van het Koninkrijk.
U moet de verklaring van verbondenheid afleggen tijdens de naturalisatieceremonie.
Vraagt u optie aan omdat u vanaf de dag waarop u 4 jaar oud werd in het Koninkrijk der Nederlanden woont? Dan moet u afstand doen van de nationaliteit die u nu hebt. Lees voor u optie aanvraagt of u afstand moet doen en wat dit betekent.

Optie en kinderen

Uw minderjarig kind kan samen met u de Nederlandse nationaliteit aanvragen. U vult dit dan in op de optieverklaring. Uw kind moet op het moment van de aanvraag in Nederland wonen met een geldige verblijfsvergunning. Kinderen van 16 en 17 jaar moeten aanwezig zijn bij de aanvraag. Zij moeten dan vertellen dat ze het eens zijn met de aanvraag.

Na-naturalisatie van een kind

Is uw kind geboren tijdens uw procedure? Met procedure bedoelen we de periode tussen het doen van de aanvraag en de beslissing dat u de Nederlandse nationaliteit krijgt. Dan kunt u na-naturalisatie aanvragen voor uw kind. Uw kind moet dan in Nederland wonen met een geldige verblijfsvergunning voor een niet-tijdelijk doel. Doet u de aanvraag voor uw kind binnen 1 jaar nadat u de Nederlandse nationaliteit hebt gekregen? Dan is de aanvraag voor na-naturalisatie van uw kind gratis.

Documenten die u nodig hebt

U laat met documenten zien dat u voldoet aan de voorwaarden voor optie. Laat officiële buitenlandse documenten legaliseren en vertalen naar het Nederlands, Engels, Frans of Duits. Zijn uw buitenlandse akten al ingeschreven in de Basisregistratie Personen (BRP)? Dan hoeft u de documenten niet opnieuw op te vragen in het buitenland.

Documenten die u altijd nodig hebt

Geldig paspoort of ander reisdocument.
Geboorteakte uit uw land van herkomst.
Geldige verblijfsvergunning of ander bewijs van rechtmatig verblijf.

Geen paspoort of geboorteakte

Een paspoort en geboorteakte vraagt u aan bij de overheid van uw land. Kunt u dit niet? Of lukt het u niet om een paspoort of geboorteakte te krijgen? Dan kunt u misschien een beroep doen op bewijsnood. Lees meer over bewijsnood: Nederlander worden zonder geboorteakte of paspoort.

Andere documenten

Het hangt van uw situatie of u nog andere documenten moet laten zien. Uw gemeente kan u hier meer over vertellen.

Optie aanvragen bij de gemeente

U vraagt optie aan bij de gemeente waar u woont. Een medewerker van de gemeente bespreekt alle voorwaarden met u. En controleert of u alle documenten hebt. Ontbreekt er iets? Of moet u eerst nog iets uitzoeken? Dan maakt de gemeente een nieuwe afspraak met u.

Aanvraagformulier invullen

U vult samen met de medewerker van de gemeente het aanvraagformulier in. Ook vult u de volgende formulieren in:

Verklaring dat u de verklaring van verbondenheid zult afleggen. Met de verklaring van verbondenheid verklaart u dat u weet dat de wetten van het Koninkrijk der Nederlanden ook voor u gelden.
Vraagt u optie aan omdat u vanaf de dag waarop u 4 jaar oud werd in het Koninkrijk der Nederlanden woont?
- Als u afstand moet doen van de nationaliteit die u nu hebt: een verklaring dat u afstand zult doen als u Nederlander bent geworden.
- Als u vrijstelling hebt van afstand doen: een verklaring dat u geen afstand wilt doen en waarom u vrijstelling wilt.

Optie voor kinderen

Hebt u kinderen jonger dan 18 jaar? En wilt u voor hen ook optie aanvragen? Vertel dit dan bij de afspraak. Uw kinderen worden dan toegevoegd aan de aanvraag. Kinderen van 12 jaar en ouder moet u meenemen als u de aanvraag doet. Uw kind vertelt aan de gemeente wat het vindt van de naturalisatie. Is uw kind 16 of 17 jaar oud? Dan moet uw kind zelf bij de gemeente zeggen of het ook Nederlander wil worden.

Naam vaststellen of veranderen

Het kan zijn dat uw naam moet worden vastgesteld. Dit betekent dat bepaald wordt wat uw achternaam en voornaam is. Het vaststellen van uw naam is verplicht als u geen achternaam of voornaam hebt. Bijvoorbeeld, als u 1 naam hebt. Of meer namen zonder scheiding tussen achternaam en voornamen.

Kosten aanvraag

U betaalt kosten (leges) voor de aanvraag voor optie. U betaalt bij de gemeente als u de aanvraag doet.

Beslissing op uw aanvraag

De gemeente beoordeelt uw aanvraag voor optie. In de wet staat dat de gemeente 13 weken de tijd heeft om te beslissen op uw aanvraag. Die periode heet de beslistermijn. De beslistermijn kan 1 keer worden verlengd met maximaal 13 weken.

Positieve of negatieve beslissing

Als de gemeente uw aanvraag heeft beoordeeld, krijgt u de beslissing. Deze staat in een brief. De beslissing is positief of negatief.

Positieve beslissing: de gemeente keurt uw aanvraag om optie goed. Maar u bent dan nog niet direct Nederlander. Lees wat u nog moet doen om Nederlander te worden.
Negatieve beslissing: U krijgt niet de Nederlandse nationaliteit. In de beslissing staat waarom niet.

Bezwaar maken tegen de beslissing

U kunt bezwaar maken tegen de beslissing. In de brief met de beslissing van de gemeente staat hoe u dit doet.

Als de gemeente te laat beslist

Is de beslistermijn voorbij? En hebt u nog geen beslissing op uw aanvraag of bezwaar? Dan is de gemeente te laat met beslissen. Lees wat u kunt doen als de gemeente te laat is met beslissen.

Zie ook

Wetten en regels

Verantwoordelijk

Immigratie- en Naturalisatiedienst

Vragen?

Neem contact met ons op